بررسی اثر شوک‌های قیمت نفت و تحریم‌های اقتصادی بر خلق نقدینگی بانک‌ها در ایران

خلق نقدینگی یکی از نقش‌هایی است که بانک‌ها در قالب تئوری واسطه‌گری مالی ایفا می‌کنند و مولفه‌های آن به‏طور نظری با اقتصاد در ارتباط هستند. در این مطالعه با استفاده از روش برگر و باومن (2009)، که شاخصی را برای اندازه‌گیری خلق نقدینگی معرفی کرده است و به کارگیری روش داده‌های پنل نامتوازن، خلق نقدینگی 21 بانک ایرانی پذیرفته شده در بازار سرمایه به صورت سالانه از سال 1385 تا 1397 مورد محاسبه قرار گرفته و اثر تحریم‌های اقتصادی و همچنین تکانه‌های قیمت نفت بر خلق نقدینگی بانک‌های ایرانی بازبینی شده است. نتایج نشان‌دهنده اثرات منفی و معنادار تکانه‌های قیمت نفت بر خلق نقدینگی بانک‌ها می‌باشد. همچنین نشان داده شده است که تکانه‌های قیمت نفت دارای اثرات منفی مستقیم بر خلق نقدینگی درون ترازنامه و نیز خلق نقدینگی کل می‌باشند. تحریم‌های اقتصادی نیز دارای اثرات منفی بر خلق نقدینگی هستند و اثرات منفی تکانه‌های قیمت نفت را تشدید می‌کنند. نتایج این مطالعه، کاربردهای سیاستی خوبی را برای سیاست‌گذاران پولی فراهم می‌آورد. 

investigating the impact of Oil Price shocks and Economic Sanctions on Banks’ Liquidity Creation in Iran

Liquidity Creation is one of the roles that banks play in the theory of financial intermediation, and its components are theoretically related to the economy. In this study, using the methodology of Berger and Bouwman (2009) to compute banks’ liquidity creation, we examine the impact of economic sanctions, as well as oil price shocks on the liquidity creation of Iranian banks. Using annual unbalanced panel data and systematic GMM method, the results show the negative and significant effects of oil price shocks on banks’ liquidity creation. It has also been shown that oil price shocks have a direct negative effect on liquidity creation within the balance sheet as well as the total liquidity creation. Economic sanctions also hurt liquidity creation and exacerbate the negative effects of oil price shocks. The results of this study provide good policy applications for monetary policymakers. JEL Classification: C23, F51, G21