بررسی تاثیر عوامل نهادی رسمی و غیررسمی (با تاکید بر ترس از شکست، حاکمیت قانون، کنترل فساد، درک قابلیت کارآفرینانه) بر کارآفرینی و نتیجه آن بر رشد اقتصادی: شواهدی از کشورهای منا (2015-2008)

اقتصاددانان کلاسیک رشد را حاصل تعامل درون‌زای عوامل اقتصادی و انتخاب عقلایی آن‌ها در یک محیط رقابتی قلمداد می کردند. هرچند این اقتصاددانان و مارکس در نظریات رشد درون‌زای خود به نقش نهادها بی توجه نبوده‌اند، اما توجه مستقیم به تاثیر نهادها بر عملکرد اقتصادی را باید به اواخر قرن نوزدهم میلادی و انتشار کتاب نظریه طبقه مرفه1 تورستن وبلن، نسبت داد. با ظهور دوباره مدل های رشد درون‌زا در دهه 1980 و ورود سرمایه انسانی به این مدل ها، به نقش نهادها در نظریه‌های رشد اقتصادی توجه جدی شده است. به نظر می‌رسد دلیل این وقفه بلندمدت در وارد شدن نهادها به تحلیل‌های اقتصادی و مدل های رشد را باید به شناخت و نحوه اثرگذاری آن‌ها نسبت داد؛ چراکه معمولاً اثرگذاری نهادها بر رشد غیرمستقیم است و این اثر از طریق مجاری متفاوتی ازجمله کارآفرینی صورت می‌گیرد. در این پژوهش برای اولین بار تاثیر حاکمیت قانون و کنترل فساد (عوامل نهادی رسمی) و هم‌چنین ترس از شکست و درک قابلیت کارآفرینانه (عوامل نهادی غیررسمی) بر کارآفرینی و نتیجه این تاثیر بر رشد اقتصادی کشورهای درحال‌توسعه منا طی دوره زمانی (2015-2008) مورد مطالعه قرار گرفته است. با استفاده از داده‌های تابلویی و روش حداقل مربعات سه مرحله‌ای (3sls) این نتایج به‌دست آمد که حاکمیت قانون و کنترل فساد تاثیر مثبت و معنادار و ترس از شکست رابطه منفی و معنادار بر کارآفرینی دارند. هم‌چنین درک قابلیت کارآفرینانه تاثیر مثبت و معنادار بر کارآفرینی نداشته و در نهایت کارآفرینی بر رشد اقتصادی تاثیر مثبت داشته است.

The Effect of Official and Unofficial Institutional Factors on Entrepreneurship and Its Consequences on Economic Growth: Evidence From MENA Countries (20082015)

Classical economists saw growth as the result of the interaction of economic factors and their rational choice in a competitive environment. Although these economists played  attention on  the role of institutions in economic growth, but the explicit attention to the impact of institutions on economic performance should be attributed to the late nineteenth century and the publication of the book, The theory of the Leisure class,  by TorstenVebln’s. With the reappearance of endogenous growth models in the 1980s and the importance of human capital, serious attention paid to the role of institutions in economic growth theories. It seems that the reason for this longterm interruption in the entry of institutions into economic growth models has attributed to recognition and the way of influencing, because the impact of institutions usually is indirect on growth, and this effect carried out through various channels, including entrepreneurship. This research studied for the first time on the effects of rule of law and control of corruption (formal institutional factors) as well as fears of failure and conception of entrepreneurial ability (informal institutional factors) on entrepreneurship in the case of MENA countries during 20082015. Using panel data and threestage least squares method (3SLS), we find that the rule of law and corruption control has a positive and significant effect and fear of failure has a negative and significant relationship with entrepreneurship. In addition, conception entrepreneurial ability has no positive and significant effect on entrepreneurship and ultimately entrepreneurship has had a positive effect on economic growth.    JEL classification: O11, O17, O43