بررسی اثر تورم بر کسری بودجه از بعد هزینه ای و درآمدی در ایران

به طورکلی اثرات تورم بر کسری بودجه مبهم بوده، با توجه به وضعیت اقتصادی کشورها، نتایج متفاوتی در بر خواهد داشت . مقاله حاضر، به بررسی دو دیدگاه تئوریک در خصوص اثرات تورم بر کسری بودجه از جهت درآمدهای مالیاتی( فرضیه تانزی) و هزینه های دولت( فرضیه پاتینکین) پرداخته و از لحاظ تجربی این دو دیدگاه را در اقتصاد ایران، با استفاده از داده های فصلی طی دوره (4: 1379-3: 1360) به بوته آزمون گذارده است. نتایج به دست آمده حاکی ازآن است که در بلندمدت، اثر تانزی به دلیل پایین بودن کشش قیمتی مالیاتی و وجوه وقفه های مالیاتی بشدت عمل کرده است و بدین ترتیب با افزایش تورم، کسری بودجه از طریق کاهش درآمد واقعی مالیاتی افزایش می یابد؛ اما در بلندمدت اثر پاتینکین، به دلیل بالا بودن کشش قیمتی هزینه های دولت و سهم بالای هزینه های جاری دولت ، عمل نمی کند؛ بنابراین تورم از طریق هزینه های دولت بر کسری بودجه فشار آورده و آن را گسترش می دهد، لذا دراقتصاد ایران، طی دوره مورد بررسی، تورم موجب افزایش کسری بودجه شده است.