بررسی نقش عناصر اقلیمی بر عملکرد دفاعی نیروهای نظامی( مطالعه موردی: منطقه شمال شرق کشور)

آب‌وهوا بر تمام فعالیت‌های انسان تاثیر می‌گذارد و فعالیت‌های نظامی نیز همانند سایر فعالیت‌های انسان تحت تاثیر شرایط آب‌وهوایی است. در این پژوهش به‌منظور آمایش اقلیم نظامی منطقه شمال شرق کشور در جهت برنامه‌ریزی فعالیت نیروهای نظامی، تمامی ایستگاه‌های سینوپتیک موجود در منطقه موردمطالعه قرار گرفت و از بین آن‌ها، 9 ایستگاه که دارای دوره آماری بالای 30 سال بودند، انتخاب گردیده و داده‌های اقلیمی مربوطه در دوره روزانه و ماهانه از سازمان هواشناسی دریافت گردید. در ادامه با استفاده از شاخص‌های دمای معادل فیزیولوژیک آسایش اقلیمی و تنش‌های سرمایی و گرمایی تاثیرگذار بر نیروهای نظامی و با استفاده از شاخص اقلیم نظامی میران مطلوبیت شرایط اقلیمی برای انجام عملیات مختلف نظامی در طول سال موردمطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از ارزیابی شاخص دمای معادل فیزیولوژیک در منطقه شمال شرق کشور نشان داد که در بیشتر ایستگاه‌های منطقه شمال شرق، در ماه‌های فروردین، اردیبهشت، خرداد، مهر و شهریور شرایط آسایش اقلیمی حاکم است . اما در بقیه ماه‌های سال تنش گرمایی و سرمایی ممکن است در روند برنامه‌ریزی و انجام این فعالیت‌ها تاثیرگذار باشد. از لحاظ شرایط اقلیم نظامی کمترین مطلوبیت برای عملیات نظامی در سطح منطقه مربوط به ماه‌های تیر و مرداد است که در بین پارامترهای اقلیمی تاثیرگذار در کاهش مطلوبیت می‌توان به دماهای بالا، سرعت باد و در مناطق ساحلی در استان گلستان رطوبت نسبی بالا اشاره کرد. در بین ایستگاه‌های منطقه شمال شرق کشور، کمترین مطلوبیت اقلیم نظامی در طول سال با حدود 5 /59درصد، مربوط به ایستگاه مشهد و بیشترین آن با حدود 63/5 درصد، مربوط به گرگان است. در کل منطقه شمال شرق نیز بیشترین میزان مطلوبیت اقلیمی برای فعالیت‌های نظامی در ماه‌های مهر، آبان و فروردین وجود دارد.