بهبود ایمنی آموزش عملی تیراندازی با سلاح جنگی با روش‌ توامان تجزیه‌وتحلیل ایمنی شغل و تجزیه‌وتحلیل حالات شکست و اثرات آن

آموزش‌ ایمن و با کیفیت به کارکنان جدیدالورود، از دغدغه‌های اصلی مراکز آموزش نظامی اغلب کشورهای دنیاست. در همین راستا یکی از آموزش‌های پرخطر و بااهمیت نیروهای نظامی، آموزش مهارت تیراندازی است. با توجه به مخاطرات تیراندازی با گلوله‌های واقعی، در بسیاری از مراکز آموزشی نظامی از آموزش و تیراندازی بدون شلیک واقعی (تمرین خشک) نظیر آموزش به کمک شبیه‌سازها و یا تفنگ بادی استفاده می‌شود. اما نتایج مطالعات علمی و بررسی‌های میدانی حاکی از این است که این روش‌های آموزش و ارتقای مهارت تیراندازی کارکنان نظامی، تنها در حد روشی مکمل توصیه می‌شود و آموزش با سلاح واقعی و در میادین تیر جنگی همواره مورد تاکید است. از این‌رو یکی از حادثه‌خیزترین مکان‌های مراکز آموزش نظامی، میادین تیر آموزشی سلاح‌های جنگی آنهاست. مقاله حاضر در روشی علمی درصدد ارائه راهکاری برای مدیریت بحران میادین تیر مهارت‌آموزان مبتدی تیراندازی است. به‌ همین منظور یک الگوی ترکیبی مبتنی بر ارزیابی خطر به روش‌های تجزیه‌وتحلیل ایمنی شغل و تجزیه‌وتحلیل حالات شکست و اثرات آن ارائه شد. الگوی پیشنهادی، ترکیبی ارزیابی خطر میادین تیر، مشتمل بر ده گام اصلی است. در ادامه، ارزیابی خطر ماموریت تیراندازی دانشجویان سال یکم در میدان تیر ژ-3 یک مرکز آموزش عالی نظامی مدنظر قرار گرفت. بدین منظور، نخست فرآیند تیراندازی برای مطالعه موردی اشاره‌شده به پنج مرحله اصلی تفکیک شد. سپس گام‌های ده‌گانه الگوی پیشنهادی برای آن اجرا گردید. بر این اساس، تعداد 29 خطر برای اجرای ایمن ماموریت‌های مهارت‌افزایی تیراندازی ژ-3 مرکز موردمطالعه، شناسایی و برای مدیریت هر یک از این خطرات، اقدامات کنترلی مناسبی ارائه گردید.