مطالعه تطبیقی کتاب های علوم ابتدایی ایران و روسیه با رویکرد توجه به مهارتهای فرایندی

هدف اصلی این پژوهش بررسی تطبیقی میزان توجه به مهارتهای فرایندی در کتابهای علوم پایه اول تا سوم ابتدایی ایران و روسیه بود که در سال 1399-1400 انجام شده است. این پژوهش، توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه کتابهای&علوم تجربی& ایران و &دنیای اطراف ما& روسیه در پایه اول، دوم و سوم تشکیل دادند. ابزار تحلیل محتوای کتاب چک لیست محقق ساخته مهارت‌های فرایندی بود و داده‌های گردآوری شده بر اساس مدل جرج بردی در چهار مرحله توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در کتابهای درس علوم ابتدایی ایران به مولفه‌های مقایسه و طبقه‌بندی، مهارت کاربرد ابزار و مهارت برقراری ارتباط بیشتر تاکید شده است. در کتابهای درس علوم کشور روسیه به مولفه‌های مشاهده، پیش بینی و تخمین، تفسیر یافته‌ها و نتیجه‌گیری بیشتر توجه شده است. همچنین نتایج به دست آمده نشان می‌دهد مولفه‌های کشف و برقراری روابط عددی، فرضیه‌سازی، مهارت اندازه‌گیری و انجام تحقیق در هر دو کشور کمتر مورد توجه واقع شده است. بررسی‏های انجام شده نشان می‎دهد میزان توجه به مهارت‏های فرایندی به نسبت حجم مطالب کتاب در سه پایه ابتدایی هر دوکشور کم است. به این‏ترتیب لازم است در تدوین کتابهای علوم سه پایه در دو کشور به مولفه‏های مهارت‏های فرایندی بیش از پیش توجه شود. پیشنهاد می‏شود در کشور ایران مثال‏ها و مباحث درس با فعالیتهای روزمره زندگی مرتبط گردد. همچنین در کتابهای درسی روسیه مبحث گفتگو و برقراری ارتباط مورد توجه قرار گیرد.

comparative study of elementary science books in iran and russia with approach of attention to process skills

the main purpose of this study was a comparative study of the level of attention to process skills in the first to third grade science textbooks of iran and russia in 1399-1400. it is a descriptive research of content analysis. the statistical population of the study consists of all the books &experimental sciences& of iran and &the world around us& in russia in the first, second and third grades. the tool of book content analysis was a researcher-made checklist of process skills and the results were analyzed based on george brady’s model in four stages of description, interpretation, proximity and comparison. the results showed that in the iranian elementary science textbooks, the components of comparison and classification, skill of using tools and communication skills are more emphasized. in russian science textbooks, more attention has been paid to the components of observation, prediction, estimation, interpretation of findings and conclusions. the results also show that the components of discovering and establishing numerical relationships, hypothesizing, measuring skills and conducting research in both countries have received less attention. analysis showed that the level of attention to process skills is low compared to the volume of book content in the elementary science textbooks of both countries. thus, it is necessary to pay more attention to the components of process skills in compiling textbooks in the two countries. it is suggested that in iran, lesson topics be related to daily life activities. also, in russia, the topic of conversation and communication should be considered.