شناسایی مولفه‏ها و تحلیل محتوای برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی بر مبنای سند تحول بنیادین

این پژوهش درصدد شناسایی مولفه‏ها و تحلیل محتوای برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی بر مبنای سند تحول بنیادین (مطالعه موردی برنامه درسی پایه پنجم) در سال تحصیلی 1398-1397 بوده است. روش پژوهش ترکیبی (آمیخته) بوده که در دو فاز کیفی از نوع تحلیل محتوا با نظام مقوله‏بندی استقرایی و در فاز کمی از نوع تحلیل محتوا با استفاده از مدل شانون انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش در سطح کیفی اسناد بالادستی نظام آموزش‏وپرورش ایران و در سطح کمی کتاب علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی بود. ابزار جمع‏آوری اطلاعات، فیش‏ها و جداول محقق‌ساخته‏ای بودند که جهت ثبت و شناسایی مولفه‏های کتاب علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی از آن‏ها استفاده شد. با استفاده از روش تحلیل محتوا در سطح کیفی 60 گویه و 24 مولفه از سند تحول بنیادین استخراج و با استفاده از مدل آنتروپی شانون در فاز کمی 47 گویه و 22 مولفه از کتاببرنامه درسی پایه پنجم ابتدایی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در کتاب علوم تجربی پنجم ابتدایی بیشترین ضریب اهمیت مربوط به گویه‌های نگاه علمی به مسائل و حوادث، مشارکت‏پذیری در فعالیت‏ها، آموزش اصول اولیه کارآفرینی و کمترین ضریب بهره‏گیری از محیط‏های مجازی و رسانه‏ها جهت ارتقای یادگیری، ایجادکننده فرصت‏های متنوع آموزشی برای دانش‏آموزان با نیاز ویژه، ایجاد فرصت برای راه‏اندازی و تشکیل نمایشگاه‏های علمی دست‏ساخته‏های فراگیران و توانایی کار کردن و استفاده از منابع دیجیتال بود.

Identification of Components and Content Analysis of the Elementary Sciences Experimental Curriculum Based on a Fundamental Transformation Document (Case Study Fifth Grade)

This study seeks to identify the components and content analysis of the curriculum of empirical sciences based on the document of fundamental change (case study of fifth grade curriculum) in the academic year 13981989. The research method is a hybrid design that is conducted in two qualitative phases of content analysis with inductive categorization and in quantitative phase of content analysis by Shannon model. The statistical population of this study is in the qualitative level of the upstream documents of the Iranian education system and in the quantitative level of the fifth grade elementary science books. Data were collected using researchermade journals and tables that were used to record and identify the components of the fifth grade elementary science book. At the qualitative level, 60 items and 24 components were extracted from fundamental transformation document and analyzed using Shannon entropy model in quantitative phase, 47 items and 22 components from elementary fifth grade curriculum. The results showed that in the fifth elementary empirical science textbook the highest importance coefficient was related to the scientific viewpoints on issues and events, participation in activities, training of entrepreneurship basics and the lowest coefficient of utilization of virtual environments and media to enhance learning, It created a variety of educational opportunities for students with special needs, created opportunities to launch and form learnermade science exhibitions and the ability to work and use digital resources.