اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر تاب آوری تحصیلی و عزت نفس دانش آموزان دختر دوره متوسطه

هدف پژوهش تعیین اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر تاب آوری تحصیلی و عزت نفس دانش آموزان در سال تحصیلی 97-96 بود. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش، آزمایشی و از نوع پیش آزمونپس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر متوسطه اول و دوم منطقه بام و صفی آباد از توابع اسفراین بود. نمونه هم شامل کلیه دانش آموزانی بود که نمره پرسش نامه های تاب آوری و عزت نفس آنان پایین تر از میانگین بود که از میان آنها تعداد 40 دانش آموز به صورت تصادفی ساده انتخاب و در گروههای آزمایش و کنترل( هرگروه 20 نفر) تقسیم شدند. ابزارهای های پژوهش، پرسشنامه های تاب آوری تحصیلی ساموئلز (2004) و عزت نفس کوپر اسمیت (1967) بود. برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی طی هشت جلسه نود دقیقه ای، فقط در گروه آزمایش اجرا شد. داده ها با آزمون کوواریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر تاب آوری تحصیلی و مولفه هایش و همچنین بر عزت نفس و مولفه هایش(بجز مولفه ی عزت نفس خانوادگی) تاثیر مثبتی داشت(p<0.001). درنتیجه برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در افزایش عزت نفس و تاب آوری تحصیلی موثر بود.

The Effectiveness of MindfulnessBased Stress Reduction Program on Academic Resilience and SelfEsteem in High School Girl Students

The purpose of this study was to determine the effectiveness of mindfulnessbased stress reduction program on students’ academic resilience and selfesteem in the academic year 9697. The research was applied in terms of purpose and in terms of method, experimental and pretestposttest with control group. The study population consisted of all female first and second grade high school students in Bam and Safi Abad region of Esfarayen. The sample consisted of all students whose scores on resiliency and selfesteem questionnaires were lower than average, among which 40 students were randomly selected and divided into experimental and control groups (20 each). Research instruments were the Samuels Academic Resiliency Questionnaire (2004) and Cooper Smith SelfEsteem Questionnaire (1967). The mindfulnessbased stress reduction program was administered only to the experimental group during eight ninetyminute sessions. Data were analyzed using multivariate covariance test. Results showed that mindfulnessbased stress reduction program had a positive effect on academic resilience and its components as well as on selfesteem and its components (except for family selfesteem component) (P <0.001). As a result, mindfulnessbased stress reduction program was effective in increasing selfesteem and academic resiliency.