تبیین تجربیات زنده دانش‏آموزان از عوامل موثر بر انگیزش تحصیلی: یک مطالعه کیفی

هدف از پژوهش حاضر تبیین تجربیات زنده دانش‏آموزان پایه دوازدهم مدارس متوسطه‏ی شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 97-98 از انگیزش تحصیلی بوده است. روش پژوهش کیفی از نوع نظریه داده بنیاد و ابزار جمع‏آوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانش‏آموزان پایه دوازدهم رشته تجربی مدارس متوسطه‏ی شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 97-98 بود. نمونه‏گیری به‏صورت هدفمند و گلوله برفی بوده به این صورت که تا جایی که دیگر به اطلاعات جدید پیدا نمی‏شد، نمونه‏گیری نیز پایان می‏پذیرفت، بنابراین با اشباع نظری، مصاحبه‏ها به اتمام رسید. نمونه شامل 16 نفر از دانش‏آموزان بود که در یک مصاحبه نیمه ساختاریافته شرکت کردند. داده‏های حاصل از مصاحبه‏ها به روش تحلیل محتوای کیفی، تحلیل شدند و مقوله‏های اصلی انگیزش تحصیلی استخراج شد. بدین ترتیب عوامل موثر بر انگیزش تحصیلی در دو مقوله اصلی کدگذاری شده که هرکدام دارای مقوله‏های فرعی دیگری می‏شد. مقوله‏های اصلی به‏دست‏آمده عبارت‏اند از: 1 عوامل درونی، 2 عوامل بیرونی. مقوله‏های فرعی شامل: 1 عوامل فردی، 2 عوامل خانوادگی، 3 عوامل اجتماعی و زیر مقوله‏ها شامل: داشتن هدف، انرژی، آینده روشن، خودباوری، خودکارآمدی، موفقیت، علاقه، راهبردهای یادگیری، تشویق‏ها و حمایت پدر و مادر، تشویق دوستان و همسالان، الگو قرار دادن افرادی که به موفقیت رسیدن بود. به‏طورکلی انگیزش تحصیلی از عوامل متعددی چون فرد، خانواده و اجتماع متاثر است.

Students’ Live Experiences of Factors Affecting Academic Motivation: A Qualitative Study

The purpose of this study was to describe the living experiences of 12th grade students of academic motivation. The research method was qualitative and data collection tool was interview. The study population was 12th grade students. The sampling was purposeful so that until the new information was no longer available, the sampling would end, so the sample consisted of 19 students who participated in a semistructured interview. The data obtained from the interviews were analyzed using the grounded theory method and the texts were analyzed by qualitative content analysis and the main categories of academic motivation were extracted. Thus, the factors affecting academic motivation were coded into three main categories, each with additional subcategories. The main categories obtained are: 1 Individual factors including subcategories of goalsetting, energy, bright future, selfconfidence, selfefficacy, success, interest and learning strategies; 2 family factors including parent support and encouragement; 3. Social factors including encouraging friends and peers, modeling who succeeded. In general, academic motivation is influenced by many factors such as the individual, family and community.