رابطه برداشت‌ها از یادگیری و رویکردهای مطالعه و یادگیری در دانشجویان: یک تحلیل مدل‌سازی معادله ساختاری

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میان مولفه‌های تشکیل دهنده برداشت‏ها از یادگیری (به‌ خاطرسپاری اطلاعات، درک و فهم و استفاده از اطلاعات، تغییر شخصی و شایستگی اجتماعی، به‌عنوان متغیر‌های پیش‌بین) و رویکردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان (رویکرد سطحی، رویکرد راهبردی و رویکرد عمیق (به‌عنوان متغیر میانجی)) انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری همه دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل در دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال تحصیلی 96-95 بودند که 352 نفر به‌عنوان نمونه پژوهش با روش تصادفی طبقه‌ای نسبتی از میان آن‌ها انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه برداشت‏های یادگیری (اقتباس از پوردی و هاتی، 2002) و پرسشنامه رویکردهای یادگیری و مهارت‌های مطالعه دانشجویان (اقتباس از تیت و همکاران، 1998) بود. به‌منظور تحلیل داده‌ها، از مدل‌سازی معادله ساختاری در نرم‌افزار lisrel v8.8 استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که مدل مفروض پژوهش به‌خوبی با داده‌ها تطبیق دارد. بر اساس نتایج حاصل، اثر مستقیم متغیر درک و فهم و استفاده از اطلاعات بر دو متغیر رویکرد سطحی و رویکرد عمیق در یادگیری و همچنین اثر مستقیم شایستگی اجتماعی بر اتخاذ رویکرد عمیق در یادگیری، مثبت و معنادار بود. همچنین، اثر غیرمستقیم درک، فهم و استفاده از اطلاعات بر رویکرد راهبردی با میانجی‏ رویکرد عمیق، مثبت و معنادار بود. علاوه بر این، رویکرد عمیق نقش میانجی معناداری میان یادگیری به‌عنوان تغییر شخصی و رویکرد راهبردی و همچنین میان یادگیری به‌عنوان توسعه شایستگی اجتماعی و رویکرد راهبردی داشت. نتایج نشان داد اتخاذ رویکرد عمیق در یادگیری، زمینه بهتری را برای در پیش گرفتن رویکرد راهبردی توسط دانشجویان فراهم می‌کند. اتخاذ این رویکرد نه‌تنها تاثیرات خود در یادگیری را برای دانشجو در پی دارد، بلکه می‌تواند زمینه و شرایط را برای اتخاذ رویکرد راهبردی که از مهم‌ترین رویکردهای یادگیری در میان فراگیران است را در میان دانشجویان فراهم آورد.

Relationship between Students’ Conceptions and Approaches to Study and Learning: A Structural Equation Modeling Analysis

The present research article aimed to investigate the relationship between components of students’ conceptions and approaches to study and learning. The research method was descriptivecorrelational. Statistical population included all the undergraduate and graduate students of Shahid Bahonar University of Kerman and the sample was comprised of 352 students in 201617 academic year who were selected through stratified random sampling. Research instrument included Conceptions of Learning Inventory (COLI) questionnaire (adopted from Purdie and Hattie, 2002) and Study Skills Inventory for Students (ASSIST) questionnaire (adopted form Tait et.al, 1998). Validity of the instrument was confirmed through confirmatory factor analysis. Data were analyzed by means of structural equation modeling (SEM) in Lisrel software, version 8.8. The results showed that the proposed model fitted the data and could explain the relationship between the variables in a good manner. Accordingly, the direct effect of the variable “remembering, using and understanding information” on surface and deep approaches to learning, and also the direct effect of “learning as development of social competence” on adopting the deep approach to learning were positive and meaningful. The results suggest that adopting a deep approach to learning provides a better basis for students to adopt a strategic approach. Adopting this approach not only has impacts on students’ learning outcomes, but also can provide the context and conditions for adopting a strategic approach, which is one of the most important learning approaches among learners.