بررسی عوامل اثر گذار بر فرسودگی تحصیلی از دیدگاه دانشجویان و اعضای هیات علمی

فرسودگی تحصیلی باعث ایجاد احساس درماندگی، تحریک پذیری، ناامیدی در دانشجویان و درنتیجه کاهش انگیزه و افت عملکرد و پیشرفت تحصیلی دانشجویان می شود؛ شناسایی عوامل اثرگذار بر فرسودگی تحصیلی دانشجویان در جهت ارائه راهبردها و راهکارهایی برای کاهش آن از اهمیت و ضرورت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی مفهومی برای تبیین عوامل موثر بر فرسودگی تحصیلی در بین دانشجویان نظام آموزش عالی دولتی کشور انجام شد. در این پژوهش از روش کیفی تحلیل محتوا استفاده شد. جامعۀ موردمطالعه در این پژوهش شامل دانشجویان و اساتید دانشگاه‌های دولتی کشور بودند که با روش نمونه گیری گلوله برفی برای مطالعه شناسایی شدند. پس از دو مصاحبه گروهی نیمه ساختاریافته با دانشجویان (21 نفر) و اساتید (10 نفر) و 6 مصاحبۀ انفرادی با اساتید و 14 مصاحبۀ انفرادی با دانشجویان نظام آموزش عالی دولتی کشور، شامل 31 استان در سال 1396، اشباع دادها حاصل گردید. داده های حاصل از بحث و گفتگو با دانشجویان و اساتید موردمطالعه با استفاده از تحلیل محتوای عرفی کدگذاری و طبقه بندی شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مولفه های اصلی الگوی مفهومی عوامل موثر بر فرسودگی تحصیلی دانشجویان نظام آموزش عالی دولتی کشور شامل: ناکارآمدی آموزش، عوامل فرهنگی، تقلب علمی، اقتصادمحور شدن آموزش، مشکلات خانوادگی، ضعف علمی و رفتاری اساتید، مشکلات زیرساختی، عامل حمایتی انگیزشی و ویژگی‌های شخصیتی بودند. نتایج این مطالعه دستاوردهای مناسبی برای کمک به سیاست‌گذاران، برنامه ریزان و آموزشگران نظام آموزش عالی کشور در جهت کاهش فرسودگی تحصیلی در بین دانشجویان به همراه دارد.

Investigating the Factors Affecting Academic Burnout from the Viewpoints of Students and Faculty Members

Academic burnout creates feelings of helplessness, irritability, and disappointment in students, which subsequently dwindles away their motivation, performance and academic achievement. Therefore, it is very important to identify the contributing factors to students’ academic burnout in order to provide strategies and solutions for reducing them. The objective of this study is to investigate the factors affecting academic burnout among students of staterun universities in Iran’s higher education system. In this study, the qualitative method of content analysis was used. The population of the study was comprised of two main groups (students and professors) of the state universities of Iran in 2017, which were identified by the snowball sampling method. After two semistructured group interviews with students (21 persons) and professors (10 people) and 6 individual interviews with professors and 14 individual interviews with students of the country’s higher education system, including 31 provinces in 1396, data saturation achieved. Obtained data were coded and classified by using conventional content analysis. The results of the research showed that the main components of the conceptual model of the contributing factors on academic burnout of the students are: inefficiency of education, cultural factors, scientific fraud, education economics, family problems, academic and behavioral weaknesses of faculty, infrastructure problems were supportivemotivational factors and personality traits. The findings of this study provide good results for helping policymakers, planners and educators of Iran’s higher education system to reduce academic burnout among students.