تبیین دلزدگی تحصیلی بر مبنای ویژگی‌های شخصیتی و راهبردهای مقابله‌ای

احساس دلزدگی، تجربه شایعی است که آثار زیانبار آن روی یادگیری و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان در کانون توجه پژوهشگران قرار گرفته است. در این پژوهش، نقش علّی صفات زیربنایی شخصیت و راهبردهای مقابله‌‌ای در تبیین دلزدگی تحصیلی بررسی شد. گروه مشارکت‌کنندگان مشتمل بر 718 دانش‌آموز (380 دختر و 338 پسر) از دبیرستان‌های شیراز بودند که به روش خوشه‌ای مرحله‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها نسخه کوتاه شده پرسشنامه ویژگی‌های شخصیتی گلدبرگ، مقیاس راهبردهای مقابله با دلزدگی تحصیلی و مقیاس دلزدگی مرتبط با کلاس و یادگیری به کار رفت. به منظور بررسی مدل از روش معادلات ساختاری و برای تعیین نقش میانجی‌گری راهبردهای مقابله‌ای، به‌طور همزمان از روش بوت‌استراپ و مراحل بارون و کنی در نرم‌افزار amos، استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که به استثنای توافق‌پذیری، دیگر عوامل شخصیتی دلزدگی تحصیلی را پیش‌بینی می‌کنند. راهبرد مقابله‌ای شناختی اجتنابی تاثیر صفات وظیفه‌مداری و گشودگی تجربه را بر دلزدگی تحصیلی میانجی‌گری می‌کند. راهبرد رفتاری اجتنابی نیز تاثیر برون‌گرایی، وظیفه‌مداری و گشودگی را بر دلزدگی تحصیلی میانجی‌گری می‌کند. افزون بر این، بررسی‌ شاخص‌های برازش، بیانگر تطابق مناسب مدل با مشاهدات بود. تلویحات یافته‌ها در پرتو مبانی نظری و تحقیقات پیشین، پایان‌بخش مقاله پیش رو است.

Explaining academic frustration based on personality traits and coping strategies

Feeling of frustration is a common experience that has had its harmful effects on the learning and academic performance of students in the focus of attention of researchers. In this research, the role of Ali’s characteristics of personality traits and coping strategies in explaining academic frustration was investigated. Participants included 718 students (380 girls and 338 boys) from Shiraz high schools selected by a cluster sampling method. To collect data, a short version of the Goldberg personality trait questionnaire, the scale of coping strategies with academic bells, and the degree of boredom associated with the class and learning was used. In order to investigate the model using structural equation method and to determine the role of mediation of coping strategies, the Bootstrap method and Baron and Kenny stages were used in AMOS software. The results of the study showed that, except for consensus, other personality factors predict academic frustration. Avoidance cognitive coping strategies will mediate the effect of taskoriented traits and the openness of experience on academic frustration. Avoiding behavioral strategy also mediates the impact of extraversion, duty and openness on academic frustration. In addition, the study of fit indices indicated that the model was consistent with the observations. The implications of the findings in the light of theoretical foundations and previous research are the subject of this article.