کاربرد بیناب نمایی فروشکست القایی لیزری در شناسایی و تعیین غلظت عناصر موجود در شیر

سابقه و هدف: شیر و فراورده‌های آن در بسیاری از نقاط جهان بخش مهمی از رژیم غذایی انسان را تشکیل می‌دهند. این ماده غذایی از عناصر مفید گوناگونی مانند کلسیم، پتاسیم، کلر، فسفر، منیزیم، روی و ... تشکیل شده ‌است. در هنگام تغذیه دام، برخی عناصر سنگین و خطرناک مانند سرب، آرسنیک و کادمیوم از طریق خوراک دام به شیر منتقل می شوند. هدف از این تحقیق معرفی روش بیناب‌نمایی فروشکست القایی لیزری libs (laser induced breakdown spectroscopy) جهت شناسایی و تعیین غلظت عناصر موجود در نمونه‌های مختلف شیر پاستوریزه و تازه گاو می‌باشد.مواد و روشها: این پژوهش در سال 1392 برروی 6 نوع شیر تولیدی از کارخانجات مختلف و یک نمونه شیر خام تهیه شده از گاوداری صنعتی انجام شد. هرکدام از انواع شیرها 7 مرتبه با استفاده از سیستم libscan100 تحت آنالیز قرار گرفت. سپس طیف‌های ثبت شده توسط نرم افزار plasus specline مورد تجزیه و تحلیل واقع شدند.یافتهها: در این تحقیق پنج عنصر اصلی موجود در شیر شامل کلسیم، فسفر، پتاسیم، منیزیم، سدیم، چهار عنصر جزئی شامل روی، مس، سلنیوم و آهن و همچنین سه فلز سنگین شامل سرب، کادمیوم و آرسنیک مورد آنالیز قرار گرفتند. تغییرات میانگین غلظت عناصر مختلف در نمونه‌های پاستوریزه به صورت زیر است:µg/g]11000 1000ca:[، µg/g]13000 0k:[، µg/g]3000 100mg:[، µg/g]1800 0 p:[،µg/g]3000 200na:[، µg/g]28100 300zn:[، µg/g]10600 100cu:[، µg/g]113 1se:[، µg/g]8900 100fe:[، µg/g]690/0 110/0cd:[، µg/g]84/0 100/0pb: [، µg/g]860/0 0as: [نتیجه گیری: در این تحقیق روش آنالیزی جدیدی که دارای سرعت زیادی بوده و به آماده سازی نمونه نیازی نداشته و اثرات غیر مخرب بر روی ماده ایجاد نمی‌کند، معرفی گردید. نتایج آنالیز نشان داد که غلظت عناصر مفید به شاخص rdi (recommended daily intake ) نزدیک و همچنین در مورد عناصر سنگین، غلظت آن‌ها کمتر از آستانه ptwi (provisional tolerable weekly intake) می‌باشد.واژگان کلیدی: شیر، بیناب‌نمایی فروشکست القایی لیزری، عناصرمفید ، عناصر سنگین