بررسی انتخاب‌ های غذایی کودکان و نوجوانان براساس مدل بازاریابی اجتماعی: یک مطالعه مروری نظام مند

سابقه و هدف: درک عوامل موثر بر انتخاب ‌های غذایی سالم برای کودکان و نوجوانان از جمله چالش‌های مهم در حوزه بهداشت عمومی است. این چالش‌ها با توجه به تاثیر بسزایی که تغذیه مناسب در دوران کودکی و نوجوانی بر رشد و توسعه دارد، اهمیت ویژه‌ای دارند. هدف اصلی این پژوهش انجام مطالعات با رویکرد بازاریابی اجتماعی برای بررسی رابطه میان تئوری‌های بازاریابی اجتماعی و الگوهای مصرف غذایی کودکان و نوجوانان می‌باشد. مواد و روش‌ها: این مرور سیستماتیک بر اساس دستورالعمل prisma انجام شد. جستجوی جامع و یکسانی در هر یک از سه پایگاه pubmed، scopus و  web of science تا اردیبهشت ماه 1402 انجام شد. تنها مقالات به زبان انگلیسی مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین، برای اینکه هر گونه مطالعه مرتبط از دست نرود، تمام فهرست‌های مرجع مطالعات و بررسی‌های مرتبط به صورت دستی جستجو شد و 247 مقاله مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها‌: در نهایت، این مطالعه 10 مقاله مداخله ای از نوع تجربی و نیمه تجربی، با استفاده از رویکرد بازاریابی اجتماعی در حوزه انتخاب غذایی در کودکان و نوجوانان را، شناسایی کرد که مطالعات در مناطق و کشورهای مختلف دنیا انجام شده است. مطالعات بررسی شده نشان می‌دهند استراتژی‌های بازاریابی اجتماعی تاثیر مثبتی بر رفتار غذا خوردن، سلامت، فعالیت بدنی و ترجیحات کودکان دارند. تبلیغات تلویزیونی بر رفتار غذایی و سلامتی تاثیر منفی داشته، اما برنامه‌های آموزش تغذیه مبتنی بر مدرسه و بازاریابی اجتماعی می‌توانند موجب بهبود عادات غذایی کودکان گردد. نتیجه گیری: طبق یافته های پژوهش حاضر استفاده از تکنیک‌های بازاریابی اجتماعی می‌تواند فعالیت بدنی را افزایش داده و به ترویج انتخاب‌های غذایی سالم‌تر و سلامتی کمک کند. همچنین، شخصیت‌های کارتونی در بازاریابی ترجیحات غذایی کودکان تاثیر مثبتی دارند. لذا استفاده از این مدل جهت ارتقا فعالیت های سلامت محور توصیه می‌گردد.

investigating dietary preferences of children and adolescents using social marketing model: a systematic literature review

background and objectives: understanding the affecting factors on healthy dietary choices in children and adolescents is within the significant challenges in the public health domain. regarding substantial effects of appropriate nutrition during childhood and adolescence on growth and development, these challenges include an exceptional importance. this study was carried out with a social marketing approach to investigate relationships between the social marketing theories and dietary consumption patterns in children and adolescents. materials & methods: this systematic review was carried out based on the prisma guidelines. a comprehensive consistent search was carried out in three databases of pubmed, scopus and web of science up to april 2023. only english-language articles were reviewed. to prevent omission of relevant studies, manual searches were carried out for the reference lists of studies and associated reviews. a total of 247 articles were reviewed.results: this study identified ten intervention articles of experimental and quasi-experimental nature, using a social marketing approach in the domain of food choice in children and adolescents. these studies were carried out in various regions and countries worldwide. the reviewed studies indicated that social marketing strategies included positive effects on eating behaviors, health, physical activities and children’s preferences. television advertisements have shown negative effects on dietary behaviors and health, whereas school-based nutrition education programs and social marketing initiatives included the potentials to improve children’s dietary habits.conclusion: based on the findings of the present study, use of social marketing techniques can increase physical activities and contribute to promoting healthier food choices and well-being. additionally, cartoon characters in marketing include positive effects on children’s dietary preferences. therefore, use of this model is recommended for the enhancement of health-oriented activities.