ارزیابی خواص آنتی‌اکسیدانی، محتوای فنلی و مهار آنزیم آلفاگلوکوزیداز اسانس اسطوخودوس، خالواش، علف لیمو و کاربرد آن‌ها در تولید نوشیدنی انرژی‌زا فراسودمند

سابقه و هدف: در سال های اخیر، نوشیدنی‌های فراسودمند تولید شده با افزودن آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و باکتری‌های پروبیوتیک توانسته اند جایگزین مناسبی برای نوشابه ها باشند. این تحقیق به منظور ارزیابی خواص آنتی‌اکسیدانی، محتوای فنلی و خاصیت مهارکنندگی آنزیم آلفاگلوکوزیداز اسانس اسطوخودوس، خالواش، علف لیمو و نوشیدنی فراسودمند تولید شده از اسانس گیاهان منتخب و ارزیابی حسی نوشیدنی مذکور انجام شد.مواد و روش‌ها: ابتدا اسانس گیاهان با دستگاه کلونجر توسط بخار آب استخراج شد و آنالیز ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاهان با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی انجام شد. خواص آنتی‌اکسیدانی، محتوای فنلی و مهار آنزیم آلفاگلوکوزیداز در اسانس گیاهان مذکور مورد بررسی قرار گرفت و باتوجه به خواص اسانس گیاهان، از بین سه گیاه مذکور، از اسانس گیاهان علف لیمو و اسطوخودوس برای تولید نوشیدنی انرژی زا فراسودمند استفاده شد. سپس آزمایش خواص آنتی‌اکسیدانی، تعیین محتوای فنلی و ارزیابی حسی (رنگ، بو و مزه) برای نوشیدنی‌های تولید شده انجام شد.یافته‌ها‌: نتایج حاصله در بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی نشان داد؛ اسانس اسطوخودوس و علف لیمو بالاترین خاصیت آنتی اکسیدانی را دارد. در خصوص محتوای فنل کل مشخص شد که محتوای فنلی در اسانس خالص گیاهان باهم اختلاف معنی‌دار دارد (0/05>p). بر اساس نتایج حاصله، اسانس گیاه علف لیمو دارای بالاترین محتوای فنلی بود. درصد مهارکنندگی آلفاگلوکوزیداز برای اسانس گیاه علف لیمو، اسطوخودوس و خالواش حدودا 60 درصد بود. نتایج حاصل از بررسی خواص آنتی‌اکسیدانی و محتوای فنلی و ارزیابی حسی برای نوشیدنی‌های حاوی اسانس‌ها نشان داد که به ترتیب نوشیدنی حاوی اسانس علف لیمو و سپس اسطوخودوس دارای بیشترین مقدار ترکیبات فنلی، خاصیت آنتی اکسیدانی و مطلوبیت حسی هستند.نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد که اسانس گیاهان علف لیمو و اسطوخودوس ویژگی های حسی و آنتی اکسیدانی نوشیدنی را افزایش دادند و به دلیل افزودن خواص گیاهی خود به نوشیدنی، می‌توان آن را فراسودمند نامید. همچنین نتایج ارزیابی حسی نشان داد که نوشیدنی‌های انرژی‌زای فراسودمند تولید شده از پذیرش خوبی برخوردارند.

assessment of antioxidant characteristics, phenolic content and alpha-glucosidase inhibitory activity of the essential oils of lavender, mentha pulegium and lemon grass and production of functional energy drinks containing selected essential

background and objectives: in recent years, super-beneficial drinks produced by adding antioxidants, vitamins and probiotic bacteria can be appropriate alternatives to soft drinks. this research was carried out to assess antioxidant characteristics, phenolic content and alpha-glucosidase enzyme inhibition of lavender, khalowash and lemongrass essential oils and a beneficial drink made from the essential oils of selected plants and was finally assessed by sensory assessment.materials and methods: first, essential oils of the plants were extracted and constituent analysis of the essential oils was carried out using gas chromatography. antioxidant characteristics, phenolic content and alpha-glucosidase enzyme inhibition were investigated in the essential oils of the plants. based on the characteristics of the essential plants, essential oils of lemon grass and lavender plants were used to produce beneficial drinks.results: results included antioxidant characteristics of lemongrass, lavender and khalowash essential oils. regarding the total phenolic content, it was detected that the phenolic content in the pure essential oils of the plants included significant differences (p ˂ 0.05). based on the results, lemongrass essential oil included the highest phenolic content. inhibition percentage of alpha-glucosidase for the plant essential oil was nearly 60%. then, the produced drinks were assessed for antioxidant characteristics and phenolic content and sensory properties (color, odor and taste).conclusion: results showed that the essential oils of lemongrass and lavender plants increased general characteristics of the drinks and because of adding their herbal characteristics to the drinks, it can be addressed as beneficial. sensory assessment results showed that the produced ultra-beneficial drinks were well accepted.