توسعه روش استخراج مایع-مایع همگن تلفیق شده با میکرواستخراج مایع-مایع پخشی بر پایه حلال‌های اتکتیک عمیق به منظور استخراج فیتواسترول‌ها از نمونه‌های خامه حیوانی و اندازه‌گیری آن‌ها با کروماتوگرافی گازی مجهز به دتکتور یونیزاسیون شعله‌ای

سابقه و هدف: کنترل کیفیت و ایمنی مواد غذایی از بخش‌های مهم سلامت یک جامعه می‌باشد و در این بین، ارزیابی تقلب در محصولات غذایی در سال‌های اخیر موضوعی اساسی بوده است. خامه فرآورده‌ی حاوی چربی شیر و یکی از گران‌ترین و پر‌مصرف‌ترین چربی‌های خوراکی است که اغلب هدف تقلب به‌صورت اختلاط چربی‌های گیاهی مختلف با چربی طبیعی شیر قرار می‌گیرد. یکی از راه‌های کشف این نوع تقلب پایش استرول‌های گیاهی در این محصول لبنی است.مواد و روش‌ها: در این کار پژوهشی از تلفیق روش استخراج مایعمایع همگن با روش میکرواستخراج مایعمایع پخشی برای استخراج فیتواسترول‌های استیگمااسترول، براسیکااسترول، کمپسترول و بتاسیتسترول از نمونه‌های خامه حیوانی و آنالیز آن‌ها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی مجهز به آشکارساز یونیزاسیون شعله‌ای استفاده‌شد. برای رسیدن به کارایی استخراج بالا، اثر فاکتورهای مختلف در هر یک از مراحل استخراج شامل نوع و حجم حلال استخراج‌کننده، حجم عامل جداکننده، سرعت و مدت‌زمان سانتریفوژ در مرحله استخراج مایعمایع هموژن و نوع و حجم حلال استخراج‌کننده و اثر نمک‌زنی در مرحله میکرواستخراج مایعمایع پخشی بررسی و بهینه شدند.یافته‌ها‌: روش مذکور به‌طور موفقیت‌آمیزی بر روی نمونه‌های خامه انجام گرفت به ‌طوری که حد تشخیص و حد اندازه‌گیری این روش به ترتیب 1/292/0 و 4/61/2 نانوگرم در گرم به دست آمد. روش پیشنهادی از دقت بالایی برخوردار بود به ‌طوریکه درصد انحراف استاندارد نسبی در یک ‌روز و در بین روزها کمتر از 8/8 گزارش‌شد. همچنین نتایج نشان‌داد مجموع فیتواسترول‌ها در 21 نمونه (70 درصد) بیش‌از 3 درصد و مغایر با موازین موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران بود.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش ثابت کرد که روش پیشنهادی ساده و قابل اعتماد بوده و دارای زمان آنالیز کوتاه می‌باشد و توانایی بالایی در استخراج و اندازه‌گیری استرول‌های گیاهی از نمونه‌های خامه حیوانی دارد.

Development of Homogeneous Liquid-Liquid Extraction in Combination with Dispersive Liquid-Liquid Microextraction Based on Deep Eutectic Solvents for the Extraction and Assessment of Phytosterols in Animal Cream Samples using Gas Chromatography Equipped with Flame Ionization Detector

Background and Objectives: Food quality and safety control is an important part of the public health assessment of food adulteration has been a key issue in recent years. Cream is a product containing milk fat and is one of the most expensive and widely consumed edible fats, which is often targeted for cheating by mixing various vegetable oils with natural milk fats. A way to detect this type of fraud is to assess phytosterols in this dairy product. Materials Methods: In this study, homogeneous liquidliquid extraction method combined with dispersive liquidliquid microextraction method was used for the extraction of stigmasterol, brassicaestrol, compesterol and beta;sitestrol from animal cream samples. Samples were analyzed using gas chromatographyflame ionization detection method. To achieve high efficiency, effects of various factors in each extraction step, including type and volume of the extraction solvent, volume of the separating agent, speed and duration of centrifugation in the homogeneous liquidliquid extraction step were investigated and optimized. Moreover, type and volume of the extraction solvent and salting effects in the dispersive liquidliquid microextraction step were investigated and optimized as well.Results: The suggested method was successfully carried on on cream samples. Limit of detection and limit of quantification of the method were in ranges of 0.92 -2.1 and 2.1 -6.4 ng/g, respectively. Method included a proper precision with relative standard deviation of less than le; 8.8 for intra and interday precisions. Results showed that the total phytosterol content in 21 samples (70%) was more than 3%, contrary to the legal limits by the Institute of Standards and Industrial Research of Iran.Conclusion: Results of this study have verified that the suggested method is simple and reliable, including short analysis time and high ability to extract and measure phytosterols from animal cream samples.