جلوه‌های عدالت ترمیمی بزهکار محور آئین دادرسی کیفری در مرحله تحقیق و تعقیب

زمینه و هدف: سیر مطالعه در مکاتب و اندیشه‌های فکری مرتبط با جرم‌شناسی پس از گذشت از اطوار مختلف، راه به‌سوی اعتدال درزمینه سزا دهی به بزه‌کار در پیش گرفتند و سعی نمودند دو طرف توازن بین جرم و مجازات را تعدیل نمایند، در این راه مفهومی به نام «عدالت ترمیمی» شکل گرفت، بنابراین عمده تلاش این مقاله بر این هدف استوار بود که جلوه‌های عدالت ترمیمی ‌بزه‌کار محور آئین دادرسی کیفری ایران در مرحله تحقیق و تعقیب بود.روش: روش پژوهش حاضر با توجه به نوع کیفی و از نظر روش توصیفی و تحلیلی است و با روش کتابخانه‌ای و با مراجعه به کتب و مقالات معتبر در این زمینه عدالت ترمیمی و قانون آئین دادرسی کیفری تبیین شد.یافته ها و نتایج: یافته‌ها نشان می‌دهد که اضلاع سه‌گانه «عدالت ترمیمی»، بزه‌کار، بزه‌دیده و جامعه؛ ارتباط تنگاتنگی باهم دارند، اولی خواستار تعقیب، تحقیق و رسیدگی عادلانه، دومی‌ در انتظار، تشفی آلام، جبران خسارت و اعاده وضع سابق و سومی ‌در پی حفظ نظم عمومی، اخلاق حسنه و توسعه عدالت در سیستم سزا دهی است، ازاین‌رو تصویب و تقنین و حتی تنقیح قوانین می‌بایست حضور موثر همه اضلاع را در فرایند، کنش‌ها و روال‌های متکی بر «عدالت ترمیمی» را به رسمیت شناخته و در جهت این مهم گام بردارند؛ بنابراین قانون آیین دادرسی کیفری نیز از دیدگاه سود جسته و سعی در برآورد عدالت به شکل ترمیمی آن است و با تشریک‌مساعی و به‌صورت متعادل، شرکت جسته و از این رهگذر هزینه‌های دادرسی و همچنین تورم قضائی پرونده‌ها را بکاهد.

manifestations of restorative justice based on criminal procedure in the investigation and prosecution stag

background and aim: the course of study in schools and intellectual ideas related to criminology, after going through different stages, took the path towards moderation in punishing the offender and tried to moderate the balance between crime and punishment, in this conceptual way. it was formed under the name of restorative justice, so the main effort of this article was based on the goal that the manifestations of restorative justice were the focus of the iranian criminal procedure in the investigation and prosecution stage.method: the method of the present study is descriptive and analytical according to the qualitative type and was explained by the library method and by referring to authoritative books and articles in this field and restorative justice and the law of criminal procedure.findings and results: the findings show that the three sides of restorative justice, the offender, the victim and the community; they are closely related, the first calls for fair prosecution, investigation and investigation, the second for waiting, healing, reparation and restoration of the status quo, and the third seeks to maintain public order, good morals and develop justice in the punishment system, hence the approval and legislation and even the revision of laws must recognize and take steps to ensure the effective presence of all parties in the process, actions and procedures based on restorative justice; therefore, the code of criminal procedure has also benefited from the perspective of trying to assess justice in its restorative.