واکاوی پاسخ دهی قضایی در قلمرو جرایم ارتکابی اشخاص حقوقی

زمینه و هدف: قانون مجازات اسلامی 1392 که قاعده کلی مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی را پذیرفته است، عمر چندان طولانی از اجرای آن نمی‌گذرد و شاید رویه حاصل از آن، آن‌چنان قوی و نسج گرفته به مفهوم رایج نباشد، اما این ‌یک واقعیت است که قانون در همان سال‌های اولیه اجرایی شدن، مشکلات و چالش‌هایش مشخص ‌شده و به بوته نقد محاکم و تضارب آرا گذاشته می‌شود. در مورد قوانین و مقررات شکلی مرتبط با رسیدگی به جرایم اشخاص حقوقی، این مشکل بیشتر نمود دارد، زیرا که قانون آیین دادرسی کیفری با تاخیر بیشتری به اجرا درآمد و نتایج حاصل از رویه محاکم در امور شکلی نیز هنوز به پختگی و کمال خود نرسیده است.روش: روش انجام پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است.یافته‌ها و نتایج: در تحلیل نظام پاسخ‌دهی قضایی به جرایم ارتکابی اشخاص حقوقی، فقدان یک آیین دادرسی کیفری افتراقی که در آن تمامی جزییات مشخص ‌شده باشد، به ‌خوبی مشاهده می‌شود و علی‌رغم نقش مهمی که رویه قضایی و اداره حقوقی قوه قضاییه در رفع ابهام در موضوعات پیش‌آمده داشته‌اند، هنوز هم ابهامات مهمی در خصوص تفهیم اتهام به شخص حقوقی، چگونگی حضور نماینده و دفاع وی از شخص حقوقی، عدم اجرای قرارهای تامین کیفری و غیره وجود دارد. وضع مقررات دادرسی کیفری افتراقی برای پاسخ‌دهی به جرایم ارتکابی اشخاص حقوقی و همچنین تعیین دقیق شیوه اجرای مجازات‌های اختصاصی اشخاص حقوقی از نیازهای اساسی این نظام پاسخ‌دهی هستند.

analyzing judicial accountability about crimes committed by legal entities

background and purpose: the islamic penal code of 2012, which regarded the general rule of criminal liability of legal entities, has not been implemented for a long time, and perhaps the procedure resulting from it is not so strong and woven into the common sense, but it is a fact that the law in the very early years of its implementation, its problems and challenges are identified and submitted to the criticism of courts and conflicting verdicts. in the case of formal laws and regulations related to dealing with crimes of legal entities, this problem is more apparent, because the criminal procedure law was implemented with a greater delay and the results of the court procedure in formal matters have not yet reached their maturity and perfection.method: the method of conducting the present research is descriptive-analytical.findings and results: in the analysis of the system of judicial response to the crimes committed by legal entities, the lack of a differential criminal procedure in which all the details are specified is well observed and despite the important role of the judicial procedure and the legal administration of the judiciary in removing ambiguity in issues have arisen, there are still important uncertainties regarding the explanation of the charge against the legal entity, how the representative will appear and defend the legal entity, the non-implementation of criminal security orders, etc. establishing differential criminal procedure regulations to respond to crimes committed by legal entities, as well as determining the exact method of implementing specific punishments for legal entities, are the basic needs of this accountability system.