رفتار جریانی فوم جهت انحراف سیال در یک محیط متخلخل ناهمگن لایه‌ای: مطالعه آزمایشگاهی در مقیاس میکرو

یکی از چالش‌های مهم در مطالعات ازدیاد برداشت نفت، کنترل و انحراف مسیر سیال تزریقی به سمت مناطق هدفی است که نفت باقیمانده بیشتری را دارند. یکی از روش‌های مناسب برای این‌کار، استفاده از فوم است که می‌تواند سبب ارتقای عملکرد جریان سیال تزریقی شود. با این ‌حال جهت بهینه کردن عملکرد فوم لازم است که رفتار آن در مقیاس حفرات بررسی شود تا ساز و کار‌های دخیل در فرآیند انحراف سیال تبیین شوند. در این راستا الگویی از محیط متخلخل طراحی شد که شامل دو لایه با تراوایی مختلف و با شرایط وجود ارتباط سیالی بین لایه‌ها بود. در این مطالعه از عامل فوم‌ساز سدیم دودسیل‌سولفات و شرایط شوری ppm 35000 کلریدسدیم استفاده شد. در انجام آزمایش‌ها، ابتداً میکرومدل اشباع از نفت تحت تزریق آب قرار گرفت، سپس عملکرد فوم در قالب تزریق هم‌زمان گاز و عامل فوم‌ساز بررسی شد. نتایج نشان داد که در طول تزریق گاز بواسطه تحرک‌پذیری بالای سیال تزریقی و عدم ایجاد افت فشار اضافی جهت انحراف سیال، تولید نفت عملاً از لایه پرتراوا صورت‌ گرفته و لایه کم‌تراوا مشارکت پایینی در تولید نفت داشت. اما فوم کردن گاز تزریقی سبب افزایش ویسکوزیته فاز گازی و بهبود بازده جاروبی در سیستم دو لایه ناهمگن شد، به‌گونه‌ای که انحراف سیال تزریقی از لایه پرتراوا به کم‌تراوا اتفاق افتاد. مطابق نتایج حاصله، انحراف سیال توسط فوم منجر به افزایش تولید نفت باقیمانده از لایه کم‌تراوا شده و بازده تولید را از 9% به 85% افزایش داد. اثربخشی فوم در محیط متخلخل ناهمگن لایه‌ای و متعاقباً افزایش تولید نفت باقیمانده در قالب رخدادهای جریان متقاطع ویسکوز، انحراف سیال تزریقی از نواحی پرتراوا به کم‌تراوا و نیز ارتقای عملکرد جبهه جابه‌جایی گاز توصیف شدند. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر پتانسیل مطلوب فوم به‌عنوان یک عامل انحراف سیال جهت کنترل تحرک‌پذیری سیال تزریقی در یک سیستم ناهمگن لایه‌ای می‌باشد.

foam flow behavior for fluid diversion in heterogeneous, layered porous medium: microscale experimental study

one of the significant challenges in enhanced oil recovery studies is to control and diverte the path of injected fluid towards target zones containing more remaining oil. one of the promising methods for fluid diversion is using foam to increase the performance of injected flow behavior. however, to achieve such a performance, it is necessary to investigate the foam flow behavior at the pore scale to elucidate the governing mechanisms involved in the diversion process. to this end, a porous medium pattern was designed, consisting of dual-layer with different permeabilities and cross flow between them. to conduct experiments, first the oil-saturated micro-model was flooded by brine to reach its residual oil saturation condition. subsequently, foam performance was examined in the form of simultaneous gas and foaming agent injection. in this study, sodium dodecyl sulfate was used as the foaming agent at 35000 ppm of nacl brine. results showed that in gas injection, due to very high gas mobility and thus no enough pressure gradient for liquid diversion, oil recovery was only obtained from high permeability later with almost no contribution from low permeability layer. however, foaming the injected gas improved gas apparent viscosity and thus improving in the heterogeneous dual-layer system in a way that diversion of the injected fluid from the high permeability to low permeability layer occurred. accordingly, fluid diversion by foam led to an increase in residual oil production from the low permeability layer, increasing the production efficiency from 9% to 85%. the effectiveness of foam injection in a heterogeneous, layered porous media and subsequently increasing residual oil production could be described in the light of viscous cross-flow, diverting the injected fluid from high to low permeability regions, and also enhancing the performance of gas displacement front. results of this study indicate the promising potential of foam as a viable fluid diversion agent for controlling the mobility of injected fluid in a heterogeneous, layered system.