رویکردی جامع برای ارزیابی و اولویت‌بندی ریسک‌های ازدیاد‌برداشت: مطالعه‌موردی ازدیادبرداشت آب‌پایه در یکی از میادین نفتی جنوب غربی ایران

باتوجه به ضرورت استمرار و افزایش تولید از مخازن بزرگ کشور به ویژه مخازن نفتی جنوب غربی ایران که به نیمه دوم عمر تولیدی خود رسیده‌اند و تولید طبیعی از آن‌ها در معرض کاهش قرارگرفته‌است، ازدیادبرداشت آب‌پایه به‌عنوان یکی ازطرح‌های ازدیادبرداشت در یکی از این میادین مورد مطالعه قرار گرفته‌است. با توجه به‌وجود عدم قطعیت‌ها در شناخت، توصیف و مدل‌سازی مخزن وکمبود داده‌های دقیق/قطعی، شناسایی وکنترل ریسک‌های ازدیادبرداشت از میدان عموماً در طرح‌های ازدیادبرداشت مورد توجه جدی قرار می‌گیرند؛ لیکن در این حوزه پژوهش‌های اندکی با بهره‌مندی از ادبیات مدیریت ریسک به‌انجام‌رسیده‌است. هدف ازاین پژوهش آن‌است که با بهره‌گیری ازیکی از تکنیک‌های مرسوم در ارزیابی ریسک با عنوان تجزیه‌تحلیل حالات خطا و اثرات ناشی ازآن رویکردی جامع و روشمند برای ارزیابی ریسک‌های ازدیادبرداشت ازمیادین هیدروکربوری ارائه ونتایج به‌کارگیری آن دریکی ازمیادین نفتی جنوب‌غربی‌ایران برای ارزیابی واولویت‌بندی ریسک‌های ازدیادبرداشت آب‌پایه نمایش داده‌شود. بدین‌منظور با استفاده ازنظرات خبرگان (در حوزه‌های مختلف اعم ازداده واطلاعات، مدل‌سازی و شبیه‌سازی وطراحی، مشخصه‌سازی وتوصیف مخزن، عملیات و اجرای طرح، پایش وبهینه‌سازی، توسعه‌مخزن)، 33 عنوان ریسک بالقوه از منظر فنی (داده‌ها، مدل‌سازی و تحلیل)، عملیاتی/ اجرایی، اقتصادی، سیاسی وسازمانی شناسایی‌شد. براساس طرح‌مطالعاتی‌میدان، ضمن بررسی خواص استاتیک ودینامیک مخزن وهمچنین خواص وپراکندگی شکاف، سه ناحیه تحت عنوان سکتور 1 (غربی) و سکتور 2 (مرکزی) و سکتور 3 (شرقی) مشخص شده وریسک‌های شناسایی‌شده براساس سه پارامتر احتمال ‌رخداد، شدت‌تاثیر و قابلیت‌تشخیص امتیازدهی شدند. براین‌اساس و درچارچوب تکنیک مذکور،‌ ریسک‌ها اولویت‌بندی شده و ریسک‌های بحرانی/دارای‌اولویت درهریک از سه سکتور به‌طور جداگانه تعیین‌شد؛ به‌طورخلاصه می‌توان گفت عدم‌کفایت تعداد داده‌های معتبر آزمایشگاهی درارتباط باخواص فیزیکی ورفتار فازی سیال دررابطه بانمونه‌های گرفته‌شده، ضعف مدل پیش‌بینی رفتار فازی سیال، ضعف تطبیق تاریخچه شبیه‌سازی مدل‌پایه‌مخازن وضعف تحلیل‌داده‌هاو اطلاعات حاصل ازپایش عملکردروش ازدیاد‌برداشت به‌عنوان ریسک‌های اولویت‌دار مشترک درتمامی سکتورها شناسایی شدند. درپایان اقدامات کنترلی متناسب باریسک‌های دارای‌اولویت، ارائه گردید.

a comprehensive approach for assessing and prioritizing eor risks: a case study of water based eor in an oil field in southwest iran

due to the necessity and importance of considering risks, attention is generally given to the identification, assessment, and control of risks in eor (enhanced oil recovery) studies. the aim of this article is to provide a preliminary and comprehensive research methodology for eor risk assessment using the fmea (failure mode and effects analysis) method. in addition, the results of its application for eor risk assessment and prioritization in an oil field located in southwest iran are presented step by step. due to the variations in the fracture network distribution and, consequently, the divergent performance of enhanced oil recovery (eor) scenarios in different parts of the reservoir, the study focused on three sectors: western, central, and eastern. the critical risks identified across all three sectors include the “insufficient number of valid laboratory data related to the physical properties and fluid phase behavior in relation to the samples taken,” “weakness of the fluid phase behavior prediction model,” “weakness in matching the history of simulation of the base model of the reservoir,” and “weakness in analyzing the data gathered from performance monitoring of eor.” in conclusion, control actions necessary for eliminating the root causes or mitigating the effects of these critical risks were outlined.