ارزیابی وضعیت آلودگی هیدروکربن‌های نفتی کل در رسوبات پیرامونی اکوسیستم‌های مرجانی (مطالعه موردی: تالاب بین‌المللی شیدور)

تالاب‌ها به‌عنوان یکی از زیست‌گاه‌های غنی جهان و تلاقی‌دهنده زیست‌بوم‌های خشکی و دریا نقش مهمی در صیانت از آب، خاک، تنوع زیستی و تصفیه آب دارند. جزیره شیدور به‌دلیل اهمیت جزایر مرجانی به‌عنوان چهارمین تالاب بین‌المللی استان هرمزگان در خلیج‌فارس واقع شده است. تحقیق کنونی با هدف بررسی میزان آلایندگی هیدروکرین‌های نفتی کل (tphs) در رسوبات پیرامون اکوسیستم‌های مرجانی تالاب شیدور طی خردادماه 1401 انجام شد. براین اساس با توجه به مهم‌ترین مکان‌های پراکنش اکوسیستم‌های مرجانی تالاب، 3 ایستگاه دریایی انتخاب و نمونه‌های رسوب از عمق حدود 5-0 sm بستر دریا توسط چنگک فولادی برداشت شد و در زمان جزر کامل جزیره نیز 3 ایستگاه ساحلی انتخاب و نمونه‌های رسوب سواحل به‌صورت تصادفی توسط بیلچه جمع‌آوری و پس از انتقال‌ به آزمایشگاه استخراج و اندازه‌گیری غلظت tphs نمونه‌ها طبق دستورالعمل سنجش هیدروکربن‌های نفتی روش moopam توسط دستگاه uvf برحسب میکروگرم بر گرم وزن خشک رسوب تعیین شد. نتایج به‌دست آمده از آنالیز بافت رسوبات نشان داد در رسوبات دریایی به‌ترتیب بیشترین تا کمترین درصد ذرات دانه‌ریز سیلت و رس در ایستگاه‌های سوم > دوم > اول و در رسوبات ساحلی اول > سوم > دوم مشاهده شد. همچنین محدوده تغییرات ذرات ماسه در رسوبات دریایی از 57/51% تا 07/52% و در رسوبات ساحلی از 76/56% تا 15/68% متغیر است. نتایج حاصله بیانگر پایین بودن غلظت tphs از مقدار زمینه خطر زیست‌محیطی (μg/g 4) می‌باشد. به‌طور کلی دلیل حضور ترکیبات نقتی در این تالاب را می‌توان همجواری km 5/1 این زیست‌بوم طبیعی با جزیره لاوان که از مناطق مهم و چهارگانه عملیات نفتی خلیج‌فارس با تاسیسات عظیم پالایش، حمل و نقل و بارگیری و صدور نفت خام در ارتباط دانست. یافته‌های ارزیابی خطر زیست‌محیطی ناشی از آلودگی هیدروکربن‌های نفتی کل بر آبزیان با استفاده از دستورالعمل‌های کیفیت رسوب و ضریب آلودگی نشان داد که در حال حاضر رسوبات محدوده مطالعاتی خوشبختانه فاقد هرگونه اثر بیولوژیکی نامطلوب بر زندگی موجودات آبزی این منطقه است

the evaluation on pollution state of total petroleum hydrocarbons in the surrounding sediments of coral ecosystems (case study: shivdar international wetland)

shidvar wetland is located in the persian gulf based on importance of coral islands as the fourth international wetland of hormozgan province. the current research was conducted with the aim of investigating the amount of total petroleum hydrocarbons (tphs) pollution in the sediments around the coral ecosystems of wetland during khordad 1401. sediment samples were randomly collected from the depth of 0-5 cm of the seabed and the coasts of island and transferred to the laboratory according to the moopam method, the concentration of tphs was determined by uvf device in terms of micrograms per gram of sediment dry weight. the results obtained from the sediment texture analysis showed that in sea sediments, the highest to lowest percentage of silt and clay particles were observed in the third > second > first stations and in the first > third > second coastal sediments. the range of changes of sand particles in marine sediments varies from 51.57% to 52.07% and in coastal sediments from 56.76%to 68.15%. the results show that the concentration of tphs is lower than the background value of environmental risk (4 μg/g). generally, the reason for the presence of punctate compounds in this wetland can be considered as the 1.5km proximity of this natural ecosystem to lavan island, which is one of the four important areas of oil operations in the persian gulf and is connected with huge facilities for refining, transporting, loading and exporting crude oil. the findings of the environmental risk showed that sediments of the study area fortunately do not have any adverse biological effects on the life of aquatic organisms in this area.