مروری بررویکردهای افزایش مقیاس تحلیلی فرآیند آشام خودبه‌خودی ناهمسو در مخازن شکاف‌دار نفتی

آشام خودبه‌خودی یکی از مهم‏ترین مکانیزم‌های تولید نفت از مخازن شکاف‌دار در نواحی است که بلوک‌های سنگی در تماس با آب تزریقی یا آب‌ران است. در این فرآیند، آب در اثر نیروهای موئین مثبت وارد بلوک‏های سنگ شده و نفت را به شکاف‌های پیرامون بلوک می‏راند. جهت ارزیابی اثربخشی این مکانیزم، معمولاً از آزمایش‌هایی در مقیاس مغزه استفاده می‌شود. با این حال، جابه‌جایی نفت و آب در این آزمایش‌ها معمولا از لحاظ هندسه‌ جریان، ویژگی‌های سیالات، فشار، دما و اندازه‌ نمونه‌ها با آنچه درون مخزن رخ می‌دهد متفاوت است. بنابراین، به‌کارگیری نتایج آزمایش‌ گاهی در مقیاس مخزنی نیازمند بهره‌گیری از رویکردهای مناسبی برای تعمیم نتایج مربوطه است. یکی از روش‌های کاربردی در این زمینه، استفاده از روابط افزایش مقیاس است. در این مقاله، به مرور و بررسی مبانی روابط افزایش مقیاس تحلیلی برای پدیده آشام خودبه‌خودی پرداخته می‌شود. افزون بر این، ضمن اشاره به عوامل تاثیرگذار بر کارآیی این روابط، جامعیت آن‌ها نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. این کار با ارزیابی نتایج آزمایشگاهی در دسترس (تحت شرایط مختلف عملیاتی و نمونه‌های مختلف) صورت می‌گیرد. در پایان، افزایش مقیاس آشام با رویکرد جامع‏تری که پیش‌تر توسط نویسندگان این مقاله ارائه شده است مقایسه خواهد شد. در این مقایسه، دامنه‌ داده‌های آزمایشگاهی برای راستی‌آزمایی جامعیت رویکرد افزایش مقیاس آشام، گسترده‌تر شده و تعداد و تنوع بیشتری از شرایط آزمایشگاهی را دربر دارد. نتایج این پژوهش می‌تواند در درک بهتر مبانی و نیز نقاط ضعف و قوت روابط افزایش مقیاس و استفاده صحیح از این روابط مفید و موثر باشد.

A Review on Analytical Scaling Equations for CounterCurrent Spontaneous Imbibition in Naturally Fractured Oil Reservoirs

Spontaneous imbibition is one of the main mechanisms for oil production in fractured reservoirs by which water due to the positive capillary forces imbibes into the reservoir rock and pushes oil into the fractures surrounding the matrix. For evaluation of the effectiveness of this mechanism, usually, laboratory tests at core scales are conducted. However, these corescale laboratory experiments differ from a real reservoir situation by many aspects, including flow geometry, fluids properties, pressure, temperature, and sample dimensions. Thus, applying the laboratory results to reservoir scale needs appropriate scaling approaches. One of such approaches is the use of analytical scalingup equation. In this paper, the fundamentals of such equations are reviewed, followed by discussing their limitations and advantages. This is done by evaluating the laboratory results (under various operational and sample conditions) by a set of universal equations published in our previous research. The results of this study can be useful in application of scaling equations for imbibition in fractured reservoirs.