پهنه‌ بندی پتانسیل سیل‌ گیری با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی در استان کردستان

تهیه نقشه‌های پهنه‌ بندی سیل از اقدامات اولیه و ضروری در مدیریت مناطق سیل‌گیر است. در این پژوهش به ‌منظور بررسی و پهنه‌بندی نقشه پتانسیل سیل‌گیری در استان کردستان از روش تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده‌ شد. از متغیرهای موثر بر سیل‌گیری شامل بارش، شیب، فاصله از رودخانه، تراکم زهکشی‌، کاربری اراضی و شاخص رطوبت توپوگرافی به‌منظور پهنه‌بندی و تهیه نقشه سیل‌گیری استفاده شد. معیارهای موثر بر پتانسیل سیل‌گیری به‌جز کاربری اراضی و بارش به‌وسیله مدل رقومی ارتفاع تهیه و هریک از معیارهای مذکور به‌وسیله نرم‌افزار expert choice وزن‌دهی شدند. نتایج نشان داد که معیارهای بارش، شیب و فاصله از رودخانه ‌به‌ترتیب با وزن‌های 0.409، 0.295و0.134 از بیش‌ترین اهمیت در پتانسیل سیل‌گیری برخوردار بوده‌اند. نواحی مختلف استان از نظر پتانسیل سیل‌گیری در پنج رده خیلی‌کم (0.1 %)، کم (1.9%)، متوسط (%43)، زیاد (%52) و خیلی‌زیاد (%3) قرار گرفتند. پتانسیل سیل‌گیری در خروجی حوزه­های آبخیز، محدود به نواحی پایین‌دست و کم شیب رودخانه‌های پرآب بخش غربی و مرکزی استان، خیلی زیاد بود.

flood potential zonation using analytic hierarchy process in kurdistan province, iran

preparation of flood zoning maps is one of the primary and necessary measures in the management of flood prone areas. in this study, analytic hierarchy process, and geographic information system were used to assess and zoning the flood potential map in kurdistan province, iran. the factors involved in flooding including rainfall, slope, distance from river, drainage density, land use and topographic wetness index were used for zoning and providing flood maps. effective criteria, except for land use and rainfall, were prepared using the digital elevation model, and each factor was weighted by expert choice software. the results showed that rainfall, slope, and distance from the river with weights of 0.409, 0.295, and 0.134 were the most important factors, respectively. in terms of flood potential zoning, different areas of the province were placed in five categories: very low (0.1%), low (1.9%), medium (43%), high (52%) and very high (3%). the flood potential at the outlet of the watersheds limited to the downstream and low-slope areas of main rivers in the western and central parts of the province was very high.