اثر سطوح مختلف آب آبیاری و ورمی کمپوست بر عملکرد و بهره وری آب گیاه کینوا در دشت دهگلان

آزمایشی با هدف بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و کود ورمی کمپوست بر عملکرد و میزان بهره وری آب آبیاری محصول کینوا به صورت کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سال 1400 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان واقع در شهرستان دهگلان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح آبیاری  شامل 50، 75، 100 و 125%،  نیاز آبی گیاه کینوا و متغیر فرعی شامل چهار سطح کود ورمی کمپوست صفر، 5، 10 و ton/h 15 بود. روش آبیاری مورد استفاده در این آزمایش از نوع سیستم آبیاری قطره‌ای –نواری بود. میزان آب آبیاری توسط یک کنتور حجمی تعبیه شده بر روی لوله اصلی اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد بالاترین عملکرد دانه کینوا معادل kg/h 2375 در تیمار 125% نیاز آبی و ton/h 15ورمی کمپوست، عملکرد بیولوژیک kg/h 5560 در تیمار 100% نیاز آبی و ton/h 15 ورمی کمپوست مشاهده شد. بیشترین مقادیر بهره وری آب مصرفی و کارایی مصرف آب در تیمار 50% نیاز آبی بود. همچنین کاربرد ton/h 15 ورمی کمپوست موجب افزایش معنی دار بهره وری آب مصرفی و کارایی مصرف آب در مقایسه با تیمار شاهد شد. بالاترین شاخص برداشت کینوا در تیمار 125% نیاز آبی گیاه به دست آمد. این یافته ها مزایای بالقوه بهینه سازی سطوح آبیاری و ورمی کمپوست را برای افزایش عملکرد کینوا و راندمان مصرف آب در اکوسیستم های کشاورزی نشان می دهد.

effect of different levels of irrigation water and vermicompost on yield and water productivity of quinoa crop in dehgolan plain, iran

in this study, at the university of kurdistan's dehgolan research field, we systematically examined the impact of varied vermicompost and irrigation levels on quinoa yield and water efficiency in 2022. the experiment followed a split-plot design in a randomized complete block structure. irrigation levels ranged from 50% to 125%, and vermicompost rates varied from 0 to 15 tons/ha. a drip-tape irrigation system was employed, with water quantities measured using a volumetric meter. the highest seed yield (2375 kg/ha) occurred at 125% water requirement with 15 tons/ha vermicompost, while the greatest biological yield (5560 kg/ha) resulted from 100% water requirement and 15 tons/ha vermicompost. the treatment with 50% water requirement demonstrated superior water consumption productivity and use efficiency. applying 15 tons/ha vermicompost significantly improved water use efficiency. notably, the highest quinoa harvest index emerged at 125% of crop water requirement. these findings highlight the potential benefits of optimizing irrigation and vermicompost levels for enhanced quinoa yield and water use efficiency in agroecosystems.