بررسی اثرات عملیات حفاظت آب و خاک بر برخی ویژگی‌های خاک

مطالعه اثر انواع سامانه‌های حفاظت آب‌وخاک بر خصوصیات خاک از اهمیت بالایی در برنامه‌ریزی و مدیریت خاک برخوردار است و از اقدام‌های حرکت به‌سوی توسعه پایدار محسوب می‌شود. هدف از این پژوهش بررسی اثر سه سیستم‌ حفاظت آب‌وخاک قرق، کنتور فارو و کپه‌کاری در استان چهارمحال و بختیاری بر میزان کربن آلی، وزن مخصوص، پایداری خاک، نیتروژن، پتاسیم، فسفر، بافت خاک، اسیدیته، هدایت الکتریکی و نفوذپذیری خاک در عمق 0-30 و cm 30-60 خاک بود. با مقایسه تک‌تک خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در دو عرصه تحت عملیات حفاظت آب‌وخاک و منطقه شاهد در سه منطقه قرق، کنتور فارو وکپه‌کاری با یکدیگر، این نتیجه حاصل شد که در سامانه‌های حفاظت آب‌وخاک میزان کربن آلی، وزن مخصوص، پایداری، فسفر، بافت خاک، اسیدیته، هدایت الکتریکی خاک سطحی افزایش معنی‌دار نیافته و در برخی موارد مقدار نیتروژن و پتاسیم افزایش معنی‌دار (در سطح 5%) یافته است. کم ترین مقدار نیتروژن خاک سطحی (0/087%) در عملیات اصلاحی کپه‌کاری مشاهده شد که اختلاف معنی‌داری با نیتروژن خاک سطحی (0/072%) در عملیات کنتور فارو داشت. کم ترین و بیش ترین مقدار کربن آلی خاک سطحی با اختلاف معنی‌دار (1/02 و 1/43%) به ترتیب مربوط به کپه‌کاری و کنتور فارو بود. مقایسه داده‌های نفوذپذیری در مناطق شاهد و مناطق حفاظت‌شده نشان داد که اجرای عملیات حفاظت آب‌وخاک بر نفوذپذیری خاک اثر مثبتی داشته است. به‌طور‌کلی تاثیر سامانه‌های حفاظت آب‌وخاک بر بالا بردن کیفیت خاک مطلق نیست و کاملاً به شرایط مختلف آب‌وهوایی، زمین‌شناسی هر منطقه وابسته است.

Investigating the effect of different water and soil conservation practices on some soil properties

Studying the effects of different types of water and soil protection systems on soil properties is of great importance in soil planning and management and is considered as a move towards sustainable development. The purpose of this study was to investigate the effect of three systems of water and soil protection in Chaharmahal and Bakhtiari province on topsoil and subssoil of soil organic carbon content, bulk density, soil stability, nitrogen, potassium, phosphorus, soil texture, acidity, electrical conductivity and soil permeability at depth of 030 and 3060 cm. By comparing each of the soil physical and chemical properties in exclosure, contour furrow and Pitt seeding and the control areas, it was concluded that in soil and water conservation systems, organic carbon, bulk density, stability, Phosphorus, soil texture, acidity, electrical conductivity of topsoil did not increase significantly and in some cases nitrogen and potassium increased significantly (at the level of 5%). The lowest amount of surface soil nitrogen (0.087%) was observed in excavation improvement operation which had a significant difference with surface soil nitrogen (0.072%) in contour operation. The lowest and highest amount of surface soil organic carbon with significant differences (1.02 and 1.43%) were related to pitt seeding and contour farrow, respectively. Comparison of permeability data in control and protected areas showed that the implementation of water and soil protection operations had a positive effect on soil permeability. In general, the effect of water and soil protection systems on improving soil quality is not absolute and depends entirely on different climatic conditions, geology of each region.