ارزیابی قابلیت آلودگی فلزات سنگین در خاک سطحی خطوط لوله انتقال مواد نفتی در شمال خلیج فارس

هدف از پژوهش حاضر تعیین غلظت محتوای فلزات سنگین سرب، نیکل، کروم و وانادیوم در خاک و ارزیابی میزان خطر بالقوه محیط زیستی فلزات سنگین در خاک سطحی استقرار خطوط لوله انتقال میعانات گازی عسلویهبندرعباس بود. بدین منظور 10 ایستگاه به‌طور تصادفی در یک خط ترانسکت طولی انتخاب و نمونه‌برداری خاک انجام شد. هضم اسیدی نمونه‌ها انجام و بعد از صاف نمودن آن‌ها با استفاده از محلول‌های کالیبراسیون غلظت هریک از عناصر فلزات توسط دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری شد. با توجه به نتایج بررسی، میانگین غلظت فلزات سنگین شامل سرب (pb)، نیکل (ni)، کروم (cr) و وانادیوم (v) در محدوده مطالعاتی به ترتیب 1.4±7.4، 2.4±42.5، 5.9±53.6 و mg/kg 2.5±19.7 به دست آمد. با توجه به اینکه یافته‌های این مطالعه در محدوده مجاز مندرج در استاندارد محیط زیستی کشور بوده اثبات می‌کند که اجرای خط لوله منجر به آلودگی محیط زیست ناشی از فلزات سنگین نشده است. اما احتمالاً فعالیت‌های انسانی باعث افزایش غلظت فلزات شده است. در این پژوهش همبستگی معنی‌داری بین میانگین محتوی عناصر سرب و وانادیم بین عناصر کروم و وانادیوم و همچنین بین عناصر نیکل و کروم به دست آمد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص‌های زمین انباشتگی (igeo)، درجه آلودگی اصلاح‌شده (mcd) و شاخص خطر بالقوه بوم‌شناختی نشان داد که خاک‌های مسیر خطوط انتقال میعانات گازی به ترتیب در دامنه خاک‌های غیرآلوده، محدوده بسیار پایین آلودگی خاک و خطر بالقوه بوم‌شناختی کم قرار داشت.

Evaluation of Heavy Metal Contamination Potential in Surface Soil of Oil Pipelines in the North of Persian Gulf

The purpose of this study was to determine the concentration of heavy metals (Pb, Ni, Cr and V) in soil and evaluate the potential environmental risk of heavy metals in the surface soils of AssaluyehBandar Abbas gas condensates pipeline base. For this purpose, 10 stations were randomly selected in a longitudinal transect and soil sampling was performed. Acid digestion of samples was performed and after their filteration, the concentration of each heavy metal was measured using atomic absorption spectroscopy thriugh calibration solutions. According to the results obtained, the mean concentrations of pb, Ni, Cr and V heavy metals in the study area were be 7.4±1.4, 42.5±2.4, 53.6±5.9 and 19.7± 2.5 mg/kg, respectively. As the findings of this work were all in the permissible level provided in national environmental standards, it was proved that the construction of the pipeline did not result in heavy metal contamination in the environment. However, human activities may have increased the concentration of metals. In this study, significant correlations were observed between Pb and V (P<0.01) and Cr and V (P<0.05) and also between Ni and Cr (P<0.05). The results of calculating geoaccumulation (Igeo), modified concentration degree (mCd) and potential ecological risk indices showed that the soils of studied areas were as unpolluted soil, very low pollution and low potential ecological risk categories, respectively.