|
|
|
|
کاربرد برنامه‌ریزی بیان ژن در پیش بینی خشکسالی ( مطالعه موردی: ایستگاه سینوپتیک تبریز)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
عباسی عباس ,خلیلی کیوان ,بهمنش جواد ,شیرزاد اکبر
|
|
منبع
|
محيط زيست و مهندسي آب - 1398 - دوره : 5 - شماره : 1 - صفحه:1 -14
|
|
چکیده
|
پیکره آبی دریاچه ارومیه در سال های اخیر به دلایل مختلف از قبیل خشک سالی های متوالی با کاهش شدید سطح و حجم روبرو شده است. بنابراین، در این پژوهش وضعیت خشک سالی در ایستگاه سینوپتیک تبریز به عنوان یکی از ایستگاه های مهم حوزه آبخیز دریاچه ارومیه در مقیاس های زمانی مختلف با استفاده از شاخص بارش تبخیر و تعرق استاندارد شده (spei) و مدل برنامه ریزی بیان ژن (gep) مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از شاخص spei در مقیاس های زمانی 1، 3، 6، 12، 24 و 48 ماهه طی دوره ی آماری 53 ساله برای پایش وضعیت خشک سالی در این ایستگاه استفاده شد. نتایج نشان داد سه دوره طولانی مدت خشک سالی مربوط به سال های 1963-1961، 1992-1986 و 2009-1997 در طول دوره آماری وجود دارد. سپس با استفاده از سری زمانی مقادیر spei در 5 مدل ورودی با تاخیرهای یک تا 5 ماهه و مدل gep نسبت به پیش بینی خشک سالی اقدام گردید. نتایج نشان داد که دقت پیش بینی مدل gep با افزایش مقیاس محاسبه spei رابطه مستقیم دارد و با افزایش مقیاس زمانی spei، دقت پیش بینی افزایش پیدا می کند به نحوی که ضریب همبستگی در مرحله آزمون در مقیاس یک ماهه (spei1) از 0.203 به 0.988 در مقیاس 48 ماهه (spei48) و دقت کلی مدل نیز در spei1 از 57.1 درصد به 94.2 درصد در spei48 رسید.
|
|
کلیدواژه
|
پایش، پیش بینی، خشکسالی، دریاچه ارومیه، مدل هوشمند
|
|
آدرس
|
دانشگاه ارومیه, دانشکده کشاورزی, گروه مهندسی منابع آب, ایران, دانشگاه ارومیه, دانشکده کشاورزی, گروه مهندسی آب, ایران, دانشگاه ارومیه, دانشکده کشاورزی, گروه مهندسی آب, ایران, دانشگاه ارومیه, دانشکده مهندسی عمران, گروه مهندسی عمران, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Application of Gene Expression Programming in Drought Prediction (Case Study: Tabriz Synoptic Station)
|
|
|
|
|
Authors
|
Abbasi Abbas ,Khalili Keivan ,Behmanesh Javad ,Shirzad Akbar
|
|
Abstract
|
The water body of Urmia Lake in recent years has been faced with a significant reduction in surface area and volume due to various reasons such as successive droughts. Therefore, in this study, the situation of drought was evaluated at the synoptic station of Tabriz as one of the important stations of Urmia Lake basin in different time scales using the standardized precipitationevapotranspiration index (SPEI) and the gene expression programming (GEP) model. For this purpose, the SPEI index was used for drought monitoring at 1, 3, 6, 12, 24, and 48 months during the 53year statistical period. The results showed that three long periods of drought related to the years 19611963, 19861992, and 19972009 are available during the statistical period. According to the results, the prediction accuracy is directly related to increasing the scale of SPEI and increased by increasing the scale of SPEI, so that the correlation coefficient in the test stage in the onemonth scale (SPEI1) increased from 0.203 to 0.988 at 48month scale (SPEI48) and the overall accuracy of the model increased from 57.1 in SPEI1 to 94.2 % in SPEI48.
|
|
Keywords
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|