مقایسه چند عصاره گیر شیمیایی جهت تعیین روی قابل استفاده آفتابگردان در تعدادی از خاک های آهکی آلوده به فلزات سنگین

عنصر روی یکی از عناصر غذایی کم‌نیاز گیاه محسوب می‌شود و اغلب کمبود آن در خاک‌های آهکی گزارش می‌شود. مقدار روی کل خاک، ضرورتاً بیان‌گر قابلیت ‌استفاده روی برای گیاه نیست. بنابراین یافتن عصاره‌گیرهای مناسب، به منظور تخمین روی قابل‌استفاده گیاه در خاک حائز اهمیت می‌باشد. با توجه به اینکه در خاک‌های آهکی آلوده به فلزات سنگین در ایران اطلاعات کمی در رابطه با روی قابل ‌استفاده در دسترس است، لذا ارزیابی وضعیت روی قابل ‌استفاده برای گیاهان به وسیلۀ عصاره‌گیرهای شیمیایی بسیار مهم و ضروری است. هدف این پژوهش ارزیابی روش‌های عصاره‌گیری مهلیچ 3،abdtpa و dtpatea در برآورد روی قابل‌ استفاده آفتابگردان در نه خاک آلوده به فلزات سنگین بود. شاخص‌های گیاه آفتابگردان شامل ماده خشک، غلظت و جذب روی در یک آزمایش گلدانی تعیین شدند. نتایج نشان داد در خاک‌های آلوده، بیشترین مقدار روی با روش abdtpa و کمترین مقدار آن با روش dtpatea عصاره‌گیری شد. در خاک‌های آلوده روی عصاره‌گیری‌شده با dtpatea با غلظت و جذب روی همبستگی معنی‌داری داشت (0.78=r). همچنین بین روی عصاره‌گیری‌شده با مهلیچ 3 با غلظت (0.68=r) و جذب روی گیاه (0.80=r) همبستگی معنی‌داری وجود داشت. به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که روش‌های dtpatea و مهلیچ 3 توانایی برآورد روی قابل‌استفاده آفتابگردان در خاک‌های آلوده را دارا می‌باشند.