بررسی سازگاری اقلیمی مناطق برای کشت گیاه گل‌محمدی با استفاده از روش تحلیل شبکه‌ای (مطالعه موردی: استان اصفهان)

توسعه پایدار کشاورزی مستلزم شناخت و توسعه روش‌های علمی است که نقش موثری در بهینه‌سازی مصرف آب، اشتغال و درآمد‌زایی، سلامت جامعه و صادرات غیرنفتی داشته باشند. ارزش بارز اقتصادی و درمانی، تقاضای بازار و سطح فرآوری بالای گیاهان دارویی باعث شده است تا کشت این گیاهان در دنیا روزبه‌روز افزایش یابد. با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی ایران، توسعه کشت این گیاهان به‌ویژه در نواحی خشک و نیمه‌خشک اهمیت دوچندانی پیداکرده است. در پژوهش حاضر به‌منظور مکان‌یابی مناطق مستعد کشت گیاه گل‌محمدی به‌عنوان یکی از گیاهان دارویی ارزشمند، معیارهای اقلیمی، توپوگرافی و اجتماعی اقتصادی به‌عنوان معیارهای موثر درکشت گیاه مذکور انتخاب و به کمک فرآیند تحلیل شبکه‌ای وزن‌دهی شد. سپس از سامانه اطلاعات جغرافیایی برای رقومی سازی و تلفیق لایه‌ها استفاده‌شد. پس از تشکیل پایگاه اطلاعات فضایی منطقه، اطلاعات توصیفی نقشه‌ها به آن‌ها اضافه شد. هم‌پوشانی وزنی در محیط gis صورت گرفت و در نهایت پهنه‌بندی مناطق مستعد کشت گل‌محمدی انجام شد. نتایج نشان داد سه عامل بارش سالیانه، ارتفاع و دمای میانگین سالانه، بیشترین تاثیر و پارامتر شیب کمترین تاثیر را بر کمیت و کیفیت گیاه گل‌محمدی داشتند. همچنین بر اساس نقشه پهنه‌بندی، نواحی شمال، مرکز و نواحی غربی استان به ترتیب با 38، 15.6 و 11%، بیشترین مناطق مستعد کشت این گیاه را در خود جای‌داده‌اند.

Investigation of Climatic Adaptation of Regions for Rosa Damascena Cultivation Using Network Analysis Method (Case Study: Isfahan Province)

Sustainable agriculture requires identification and development of scientific methods that have an important role in optimizing water use, employment and income, community health, and nonoil exports. Significant economical and therapeutic value, market demand and high processing level of medical plants have caused the daily increasing growth of these plants around the world. Considering the climatic and geographical conditions in Iran, the development of these crops, especially in arid areas and semiarid has doubled. Therefore, in the present study, climatic, topographic and socioeconomic criteria were selected as effective measures in the cultivation of Rosa Damascena and were weighed using the network analysis process and then the ArcGIS was used to digitize and combine the layers. After the formation of the regional spatial database, descriptive information of the maps was added, weighted overlapping in the GIS environment, and finally zoning the areas susceptible to cultivating Rosa Damascena. The results showed that three factors including annual rainfall, altitude, and mean annual temperature had maximum impact and slope parameter had the least impact on the quality and quantity of Rosa Damascena. Moreover, the zoning map showed that 38 percent of northern parts, 15.6 percent of central pats and 11 percent of western parts of the province, have the most suitable sites for Rosa Damascena cultivation.