تحلیل عوامل موثر در ایجاد خلاقیت و نوآوری در کتابخانه‌های دانشگاهی از دیدگاه کتابداران دانشگاه تبریز

پژوهش کیفی حاضر، ﺑﺮرسی ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ در ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﻧﻮآوری در کتابخانه‌های دانشگاهی از دﻳﺪﮔﺎه ﻛﺘﺎﺑﺪاران داﻧﺸﮕاه تبریز هست. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه مرکزی و کتابخانه‌های وابسته به دانشگاه تبریز هستند که نمونه موردپژوهش، از بین این افراد، به روش هدفمند از نوع گلوله برفی به‌دست‌آمده و شامل 14 کتابدار است. ابزار گردآوری داده‌های این پژوهش، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته است. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از شیوه کدگذاری گلاسر و استراوس استفاده شد‌ه‌است. بر اساس یافته‌ها، عوامل کلیدی موثر در ایجاد خلاقیت و نوآوری در کتابخانه‌های دانشگاهی از دیدگاه کتابداران دانشگاه تبریز به سه دسته عوامل فردی، عوامل سازمانی و ویژگی‌های ایده تقسیم می‌شود. عوامل فردی شامل مواردی از قبیل داشتن روحیه نوآوری و خلاقیت، داشتن انگیزه ارائه ایده خلاق، داشتن تحصیلات مرتبط با شغل توسط کارکنان و مدیران، داشتن روحیه ریسک‌پذیری است. عوامل سازمانی دربرگیرنده دو عامل پشتیبانی از ایده‌های کتابداران و تخصیص بودجه است. همچنین عامل ویژگی‌های ایده شامل عواملی چون مقرون‌به‌صرفه بودن، هماهنگی با اهداف کتابخانه، قابلیت دیده شدن توسط سایر افراد و سازمان‌ها، قابلیت اجرایی ایده در محیط کتابخانه است. از نتایج این پژوهش، چنین برمی‌آید که استقبال مدیران کتابخانه‌ها از ایده‌های کتابداران، باعث ایجاد انگیزه در کتابداران خلاق می‌گردد، لذا پیشنهاد می‌شود جهت پویایی هرچه بیشتر کتابخانه‌ها، مدیران کتابخانه از ایده‌های خلاقانه کارکنانشان استقبال نموده و سعی در اجرایی کردن آن‌ها نمایند. همچنین ازآنجاکه عملی کردن ایده‌ها نیازمند حمایت مالی سازمان مادر است، لذا لازم است مدیران کتابخانه جهت تخصیص بودجه کافی به کتابخانه‌ها در راستای اجرایی نمودن ایده‌ها با رایزنی با مدیران مافوق و توجیه نمودن آنان بتوانند بودجه کافی برای کتابخانه دریافت کنند تا بتوانند با عملی ساختن ایده‌های خلاقانه، بهره‌وری از کتابخانه را بالا ببرند.

analysis of effective factors in creating creativity and innovation in university libraries from the perspective of tabriz university librarians

the purpose of this qualitative research is to examine the factors influencing creativity and innovation in university libraries from the perspective of tabriz university librarians. the statistical population of this research includes all the librarians working in the central library and the libraries affiliated to the university of tabriz, and the research sample was obtained from among these people in a targeted snowball method and includes 14 librarians. the data collection tool of current research was semi-structure interview. glaser and strauss coding method was used to analyze the data. based on the findings, the key factors effective in creating creativity and innovation in university libraries from the perspective of tabriz university librarians are divided into three categories including: individual factors, organizational factors, and idea characteristics. individual factors include things such as having the spirit of innovation and creativity, having the motivation to present creative ideas, having job-related education by employees and managers, having the spirit of risk-taking. organizational factors include the support of librarians’ ideas and budget allocation. also, the characteristics of the idea include factors such as cost-effectiveness, coordination with the goals of the library, visibility by other people and organizations, and the ability to implement the idea in the library environment. from the results of this research, it appears that library managers’ acceptance of librarians’ ideas motivates creative librarians, so it is suggested that library managers welcome the creative ideas of their employees and try to increase the dynamics of libraries and implementing them. also, since the implementation of the ideas requires the financial support of the parent organization, it is necessary for the library managers to allocate sufficient funds to the libraries in order to implement the ideas by consulting with the superior managers and justifying them to be able to receive sufficient funds for the library. so that they can increase the productivity of the library by implementing creative ideas.