آسیب‌شناسی سیاست‌گذاری تجاری‌سازی پژوهش‌ در نظام دانشگاهی ایران

امروزه تجاری شدن پژوهش های دانشگاهی می ‌تواند سهم بسیار زیادی در رشد اقتصادی کشورها ایفا نماید، لذا اغلب کشورها با تدوین سیاست هایی سعی در کمک به فرایند تجاری‌سازی تولیدات پژوهشی در نظام دانشگاهی خود، در راستای تسریع و تسهیل این مهم کرده اند؛ بنابراین، پژوهش حاضر بر آن بود تا با استفاده از رویکرد کیفی مبتنی بر روش نظریه برخاسته از داده ‌ها و از طریق مصاحبه با متخصصان حوزه تجاری‌سازی در آموزش عالی، ضمن شناسایی آسیب ‌ها و موانع بازدارنده سیاست‌گذاری تجاری‌سازی پژوهش ها در نظام دانشگاهی ایران، رویکردی که در این سیاست به ‌کار گرفته‌شده را شناسایی کند. براین اساس، پژوهشگران با تکیه‌بر طرح نوظهور به عنوان یکی از طرح ‌های مورداستفاده در روش نظریه برخاسته از داده ها و با استفاده از روش نمونه‌گیری نظری و در نظر گرفتن اشباع نظری در داده ها، تعداد 9 نفر از صاحب ‌نظران حوزه تجاری‌سازی را جهت مصاحبه بدون ساختار انتخاب نمودند. برای اعتبار یابی داده های پژوهش، پژوهشگران از بازخورد مشارکت ‌کننده استفاده کردند. یافته ‌ها نشان از آن داشت که اجرای سیاستِ تجاری سازی پژوهش با آسیب ها و بازدارنده ‌هایی از قبیل، فرهنگی، اقتصادی، رشته دانشگاهی، آموزشی، فرایندی، بافتاری و فردی مواجه است؛ بنابراین، با توجه به ماهیت و جنسِ موانعِ پیشِ روی، می‌توان نتیجه گرفت که چرخه شوم فرم گرایی در سیاست تجاری ‌سازی پژوهش ‌های دانشگاهی در ایران ریشه دوانده است.

pathology of commercialization policy-making of research in iran’s academic system

introductioncommercialization of academic research has become a popular interest in most countries of the world. because the process of commercialization of academic research plays a significant role in the economic development of societies, thus, universities and higher education institutions are expected not to limit their functions only to teaching and research but also to take a part in production and economic value creation. this function is called the commercialization of research products (crp). some studies have shown that on the one hand, cultural and social factors and on the other hand, organizational, financial, and economic factors have a close relationship with the crp. this evidence shows that it is not enough to formulate policies for crp, but also providing internal and external infrastructures is a crucial factor.