بهبود خصوصیات کمی و کیفی گیاه اسفناج با کاربرد سلنیوم و نانوذرات سبز سلنیوم

گیاه اسفناج (spinacia oleraceae l.) یکی از سبزی های برگی است که در گروه گیاهان تجمع کننده نیترات قرار گرفته است. سلنیوم که به عنوان یک عنصر مفید شناخته شده است، در غلظت های پایین می تواند اثرات مفیدی بر متابولیسم گیاهان و همچنین کاهش تجمع نیترات داشته باشد. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر عنصر سلنیوم بر خصوصیات مورفولوژیکی، فیتوشیمیایی و میزان تجمع نیترات در گیاه اسفناج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در هفت تیمار و با هفت تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل سلنیت سدیم (na2seo3) در غلظت های 1، 2 و 4 میلی گرم بر لیتر و نانوذرات سبز سلنیت سدیم (se nps) در غلظت های 1، 2 و 4 میلی گرم بر لیتر و شاهد (بدون کاربرد سلنیوم) بودند که به صورت محلول پاشی برگی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد اکثر تیمارهای تغذیه ای، به ویژه غلظت چهار میلی گرم بر لیتر سلنیت سدیم و یک میلی گرم بر لیتر نانوذرات سلنیوم به طور معنی داری باعث افزایش وزن تر و خشک بوته، کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل و فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز و کاهش غلظت نیترات شدند. در اکثر تیمارهای تغذیه ای، میزان عناصر فسفر، پتاسیم و سلنیوم بیشتر از شاهد بود. در مقابل، گیاهان تیمار شاهد به طور معنی داری مقدار روی بیشتری نسبت به گیاهان تیمار شده با مقادیر مختلف سلنیوم نشان دادند.

Improvement of the quantitative and qualitative properties of spinach with the use of selenium and green selenium nanoparticles

Introduction: Leafy vegetables are widely consumed in many countries due to their high nutritional value. However, leafy vegetables are the primary source of nitrate accumulation, and therefore, daily consumption of nitrate-containing vegetables can cause many problems for human health. Spinach (Spinacia oleraceae L.) is one of the leafy vegetables that accumulate nitrate. Many nutrients are involved in reducing nitrate accumulation and metabolic and physiological processes in plants. Among the elements, selenium, which is known as a beneficial element, at low concentrations, it can have beneficial effects on plant metabolism as well as reducing nitrate accumulation.Material and methods: This study was conducted to investigate the effect of selenium and selenium green nanoparticles on nitrate accumulation in spinach in a randomized complete block design with seven treatments and seven replications. Treatments included sodium selenite (Na2SeO3) at concentrations of 1, 2, and 4 mg l-1 and green nanoparticles of sodium selenite (Se NPs) at concentrations of 1, 2, and 4 mg l-1 and control (without the use of selenium), which used as foliar sprays.Results and discussion: The results showed that most of the nutrient treatments, especially the concentration of 4 mg l-1 sodium selenite and 1 mg l-1 Se NPs, significantly increased the fresh and dry weight of the plant, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, and the activity of nitrate reductase and decreased the concentration of nitrate. In most of the nutrient treatments, the levels of phosphorus, potassium, and selenium were higher than the control. In contrast, the control plants showed significantly more Zn than the plants treated with different selenium levels.Conclusions: As demonstrated by the results of current research, foliar application of Se, especially Se NPs, have a high potential for obtaining better quantity and reducing the nitrate accumulation in spinach.