پاسخ‌های مورفوفیزیولوژیک و رشدی گیاه کنجد (Sesamum Indicum L.) به کاربرد تلفیقی گوگرد و باکتری تیوباسیلوس (Halothiobacillus Neapolitanus)

به منظور ارزیابی پاسخ های مورفوفیزیولوژیک و زراعی گیاه کنجد به اثر تغذیه ای کاربرد تلفیقی گوگرد و تیوباسیلوس، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه ای آزمایشی در شهرستان کرج (استان البرز) در سال زراعی 97-1396 انجام شد. فاکتورهای آزمایش عبارت شامل کود گوگرد در سه سطح (شامل شاهد (s0)، 100 کیلوگرم در هکتار (s1) و 300 کیلوگرم در هکتار (s2))؛ باکتری تیوباسیلوس در دو سطح شامل (عدم تلقیح (t0) و تلقیح با باکتری (t1)) در نظر گرفته شدند. شاخص های ارزیابی نیز شامل تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، ارتفاع بوته، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئید بود. نتایج نشان داد که همه ی صفات مورد بررسی به طور معنی داری تحت تاثیر اثر اصلی کود گوگرد و تمام صفات مورد بررسی به جز ارتفاع بوته، تحت تاثیر اثر اصلی تیوباسیلوس قرار گرفتند به طوری که بیشترین میزان همه ی صفات مورد آزمایش در تیمار s2 در کنجد بدست آمد. برهمکنش اثر کود گوگرد و باکتری تیوباسیلوس نیز بر صفات تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل به طور معنی داری تاثیرگذار بود. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد اثر تغذیه ای کاربرد تلفیقی گوگرد و تیوباسیلوس موجب بهبود ویژگی های مورفوفیزیولوژیک و زراعی گیاه کنجد گردیده است.

Morphophysiological and growth responses of sesame plant to combined use of sulfur and Thiobacillus

Introduction Sesame is an annual plant with a history of 5,000 years, apparently the oldest oilseed in the world. Due to the climatic conditions and characteristics of Iranian soils, it is very important to pay attention to the consumption of sulfur in agricultural lands. Lack of sulfur fertilizer consumption (such as simple superphosphate) containing in the last few years, consistent and intense cultivation of agricultural lands, the existence of sodic and salinesodic soils, abundance and affordability of sulfur are the most important reasons for paying attention to sulfur consumption in Iran. The importance of this element in oilseed plants is more important. Sulfur must first be converted to sulfate ions to be absorbed by plants, which is caused by microorganisms such as chemoaulytotrophs, which use elemental sulfur as a source of energy. The most important of these microorganisms are Thiobacillus bacteria (ZhiHui et al., 2010). The realization of this depends on the existence of a significant population of Thiobacillus. Materials and methods This study was conducted as complete randomized blocks design for factorial experiment with 3 replications on a farm in Karaj city (Alborz province) in the 20172018 agronomic year. In this experiment, sulfur fertilizer was used at three levels (including control level (S0), 100 Kg.ha1 (S1) and 300 Kg.ha1 (S2)); Thiobacillus bacteria was used at two levels (including no inoculation (T0) and inoculation with bacteria (T1)). Then plant height, yield and yield components and harvest index were calculated. To determine the content of chlorophyll and carotenoids before the end of the growing season, sampling of plant leaves was performed. Analysis of variance and mean comparisons of data (at a 5% probability level based on LSD test) were performed using SAS software (Ver. 9.4). MS Excel was also used to plot the diagrams. Results and discussion The results showed that all the studied traits were significantly affected by the main effect of sulfur fertilizer and except for the plant height, all the studied traits were affected by the main effect of Thiobacillus. So that the highest amount of all the tested properties of sulfur fertilizer was 300 Kg.ha1 in sesame. The use of Thiobacillus bacteria also significantly increased all the studied characteristics in sesame plants except plant height. The interaction of sulfur fertilizer and Thiobacillus bacterium also had significant effects on the number of capsules per plant, the number of seeds per capsule, grain yield, biological yield, chlorophyll a, chlorophyll b and total chlorophyll. Conclusion Due to the high level of lime in the soils of our country and the cheapness of sulfur resources in Iran, to reduce soil pH use sulfur fertilizer and to facilitate access to sulfur resources, increase oxidation of this fertilizer and increase the activity of beneficial soil microorganisms using bacteria Thiobacillus is recommended.