بررسی خصوصیات رشدی و تغییرات غلظت عناصر پرمصرف و کم‌مصرف گیاه سیر تحت تاثیر منابع نیتروژن و تنش قلیائیت در کشت هیدروپونیک

قلیایی بودن آب و خاک از مهم‌ترین فاکتورهای محیطی محدود‌کننده‌ی تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا ازجمله ایران است. از این رو به‌منظور ارزیابی تاثیر منابع نیتروژن بر غلظت عناصر غذایی اندام هوایی سیر در شرایط تنش قلیاییت، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه فاکتور بی‌کربنات سدیم در سه سطح (0، 10 و 20 میلی‌مولار)، نوع منبع نیتروژن در سه سطح (سولفات آمونیوم، نیترات آمونیوم و نیترات کلسیم با غلظت 5 میلی‌مولار) و دو ژنوتیپ سیر (سفید و بنفش) با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد منابع نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم اثر منفی بی‌کربنات را بر وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن تر و خشک ریشه کاهش داد. نتایج همچنین نشان داد که با افزایش تنش قلیائیت غلظت نیتروژن و پتاسیم در هر دو ژنوتیپ سیر تغذیه‌شده با سولفات آمونیوم یا نیترات آمونیوم افزایش یافتند. غلظت کلسیم و منیزیم گیاهانی که با منابع سولفات آمونیوم و نیترات کلسیم تغذیه شده بودند با افزایش تنش قلیائیت در هر دو ژنوتیپ افزایش یافت. همچنین غلظت آهن اندام هوایی در هر دو ژنوتیپ سیر تحت تاثیر بی‌کربنات در هر سه منبع نیتروژن کاهش یافت. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از این آزمایش استفاده از منابع سولفات آمونیوم و نیترات آمونیوم کارایی بهتری بر جذب و غلظت عناصر غذایی در اندام هوایی سیر و رشد بهتر این گیاه در شرایط تنش بی‌کربنات داشت.

Evaluation of growth characteristicsthe and changes in the concentration of macro and micro nutrients of garlic affected by alkalinity and nitrogen sources in hydroponic culture

Introduction: Soil and water alkalinity are limiting factors of agricultural products in arid and semiarid areas especially in Iran. Materials and Methods: An experiment was carried out as factorial base on completely randomize desigen with three factors; sodium bicarbonate at three levels (0, 10 and 20 mM), nitrogen sources (5 mM ammonium sulfate, ammonium nitrate and calcium nitrate in nutrient soulotion) and garlic genotypes (white and purple) with three replications. Results and Discussion: The results showed that shoot and root fresh and dry weight decreased by increasing sodium bicarbonate from 10 mM to 20 mM in nutrient solution and application of ammonium nitrate and ammonium sulfate sources decreased the negative effect of sodium bicarbonate on shoot and root fresh and dry weights. The results showed that nitrogen and potassium concentration in both garlic genotypes which nourished with ammonium nitrate and ammonium sulfate were increased by increasing alkalinity stress intensity. Calcium and magnesium concentrations in the plants that treated by calcium nitrate and ammonium sulfate sources increased by increasing alkalinity intensity in both genotypes. while iron concentration in all of nitrogen sources decreased under alkalinity stress. Conclution: According to the results of this experiment, the use of ammonium sulfate and ammonium nitrate sources has a better performance on nutrients absorption and nutrient concentration in shoot of garlic under bicarbonate stress conditions.