چارچوب نوآوری مدل کسب‌وکار مبتنی بر کاربست فناوری‌های دیجیتالی

زمینه و هدف: بازطراحی مدل کسب وکار پیش‌نیاز توسعه و بقای سازمان ها در عصر دیجیتال است. بر این اساس، سازمان‌ها باید به جای تکیه بر مدل های ایستا، منطق کسب وکار خود را همگام با تغییرات محیطی و انتظارات مشتریان از طریق بهره گیری از قابلیت های فناوری به روز نمایند. هدف از پژوهش حاضر، ارائه رویکردی نظام‌مند برای نوآوری مدل کسب وکار مبتنی بر کاربست فناوری های دیجیتالی است.روش‌شناسی: در فاز نخست، مولفه های نوآوری مدل کسب وکار با روش فراترکیب از 42 مقاله منتخب استخراج شد. در گام بعد، بر اساس روش پیمایشی و به کارگیری روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند در میان خبرگان حوزه فناوری و انجام تحلیل فازی پرسشنامه های دریافتی، کاربرد‌های فناوری های دیجیتالی در مولفه های نوآوری مدل کسب وکار استخراج شده در فاز اول ارائه گردید.یافته‌ها: در فاز نخست، مولفه های مدل در قالب پنج مقوله نوآوری در کلان فعالیت‌‌های شبکه ارزش، نوآوری در کلان فعالیت‌‌های درون‌سازمانی، نوآوری در ساختار، نوآوری در حکمرانی و نوآوری در جنبه مالی و تم‌های تشکیل دهنده هر یک دسته‌بندی شدند. سپس، چارچوب نوآوری مدل کسب وکار با استخراج دیدگاه خبرگان حوزه فناوری درخصوص کاربست فناوری های دیجیتالی مشتمل بر هفت گروه پلتفرم، اتصال، محصول نقش محور، گردآوری داده سنسورمحور، تحلیل بینش‌ساز، تعامل تحلیلی و تعامل افزوده ارائه گردید.نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌‌های پژوهش مشخص شد که در واکنش به پویایی ها و تغییرات محیطی، نوآوری در چه ابعاد و مولفه هایی از مدل کسب وکار و با به کارگیری کدام گروه از فناوری های دیجیتالی باید مد نظر قرار گیرد.

business model innovation framework based on digital technologies

background purpose: redesigning the business model is a prerequisite for the development and survival of organizations in the digital age. accordingly, instead of relying on static models, every organization should update its business logic in line with environmental changes and customer expectations by utilizing the capabilities of technologies. the purpose of this study is provide a systematic approach to business model innovation based on using digital technologies.methodology: in the first phase, business model innovation components were extracted from 42 selected articles. then, by survey method and by non-random and purposeful sampling of technology experts and fuzzy analysis of the received questionnaires, the application of digital technologies in the innovation components of the business model extracted in the first phase was presented.findings: in the first phase, the components of the model were identified in the five categories, innovation in value network macro-activities, innovation in intra- organizational macro-activities, innovation in structure, innovation in governance and innovation in financial affairs and themes. then, by extracting the views of experts in the field of technology regarding the application of digital technologies, including seven groups of platform, connectivity, actor-based product, sensor-based data collection, analytical insight generation, analytical interaction and augmented interaction, the business model innovation framework is presented.conclusion: the findings indicate in response to environmental dynamics and changes, innovation in what dimensions and components of the business model and using which group of digital technologies should be considered.