نقش بازارگرایی و استراتژی‌های نوآوری در عملکرد نوآورانه شرکت‌های ‏دانش‌بنیان ‏

زمینه و هدف: در سال‌های اخیر، مطالعه تاثیر عوامل مرتبط با نوآوری‌ بر عملکرد مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس رویکردهای جدید، گرایش‌های مختلف شرکت و استراتژی‌های نوآوری می‌تواند اثرات متنوع و حتی متعارضی روی عملکرد داشته باشد. در این مقاله، با ایجاد تمایز بین دو بعد گرایش بازار شامل مشتری‌گرایی و رقیب‌گرایی، نقش مجزای هر دو استراتژی اکتشاف و بهره‌برداری بر عملکرد نوآورانه بررسی می‌شود.روش‌شناسی: این پژوهش از نظر هدف، پژوهشی توصیفی و از نظر نوع استفاده، کاربردی است. بر اساس فرمول کوکران، 82 شرکت از 85 شرکت دانش‌بنیان در مراکز رشد و فناوری دانشگاه‌های شهید بهشتی و تربیت مدرس به صورت تصادفی انتخاب شدند. داده‌های تحقیق از طریق پرسشنامه‌‌ گردآوری شد و روایی و پایایی متغیرها به کمک روایی همگرا و واگرا، پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ تایید شدند. برای تحلیل داده‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته‌ها: نتایج بیانگر این است که هر دو بعد گرایش بازار بر استراتژی‌های اکتشاف و بهره‌برداری تاثیر دارند. ضرایب تاثیر مشتری‌گرایی بر نوآوری اکتشافی و نوآوری بهره‌بردارانه به ترتیب 0.468 و 0.310 و ضرایب تاثیر ر‌قیب‌گرایی بر این دو استراتژی نوآوری به ترتیب 0.407 و 0.457 بود. همچنین، استراتژی‌های نوآوری با عملکرد ارتباط مثبتی دارند؛ بااین‌وجود، تاثیر نوآوری اکتشافی بر عملکرد نوآورانه قوی‌تر از نوآوری بهره‌بردارانه بوده است. نتیجه‌گیری: این مطالعه با در نظرگرفتن ابعاد گرایش بازار و ارزش‌های نسبی آن در تقویت استراتژی‌های نوآوری، بینش جدیدی در مورد عملکرد ارائه نمود. بنابراین، شرکت‌هایی می‌توانند به عملکرد نوآورانه مناسبی دست پیدا کنند که در هر دو بعد  استراتژی‌های نوآوری شامل اکتشاف و بهره‌برداری موفق عمل نمایند.

the role of market orientation and innovation strategies in ‎innovative performance of knowledge based enterprises

background and purpose: in recent years, the study of the impact of innovation-related factors on performance has been considered. based on new approaches, different company trends and innovation strategies can have varied and even conflicting effects on performance. in this paper, by distinguishing between two dimensions of market orientation including customer orientation and competitiveness, the separate role of both exploration and exploitation strategies on innovative performance is investigated. methodology: this research is a descriptive research in terms of purpose and  is an applied research in terms of type of use. according to cochran’s formula, 82 companies out of 85 knowledge-based companies in the growth and technology centers of shahid beheshti and tarbiat modares universities were randomly selected. research data were collected through a standard questionnaire and the validity and reliability of all variables were confirmed by convergent and discriminant validity, composit relibility and cronbach’s alpha. structural equation modeling was used to analyze the data. findings: the results showed that both dimensions of market orientation have an impact on exploration and exploitation strategies. the coefficients of the effect of customer orientation on exploratory innovation and exploitative innovation were 0.468 and 0.310, respectively, and the coefficients of the effect of competitiveness on these two innovation strategies were 0.407 and 0.457, respectively. innovation strategies also have a positive relationship with performance; nevertheless, the impact of exploratory innovation on innovative performance has been stronger than exploitative innovation.conclusion: this study provided a new insight into performance by considering the dimensions of market orientation and its relative values in strengthening innovation strategies. therefore, companies can achieve good innovative performance by being successful in both dimensions of innovation strategies, including exploration and exploitation.