شناسایی ابعاد و مولفه‌های نوآوری اجتماعی در ایران

زمینه و هدف: به باور بسیاری از صاحب‌نظران، در شرایطی که جوامع با مسایل و چالش‌های کلیدی اجتماعی مواجه‌اند، نوآوری اجتماعی می‌تواند با درگیر نمودن همه افراد، راه‌حل‌هایی نوآورانه برای پاسخ به آن‌ها ارائه دهد، بر این اساس، این موضوع به‌عنوان پارادایمی جدید پذیرفته شده است. بر این اساس، هدف این پژوهش شناسایی و رتبه‌بندی ابعاد و مولفه‌های کلان الگوی راهبردی نوآوری اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران است روش‌شناسی: پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و روش آن از نوع پیمایشی است. شیوه جمع‌آوری اطلاعات، آمیزه‌ای از روش‌های کتابخانه‌ای، میدانی و پیمایشی است. به‌منظور دستیابی به ابعاد الگو، تحلیل محتوای کیفی بیش از یک‌صد تعریف، مقالات، کتب و گزارش‌های معتبر و نیز تجارب کشورها، بنیادها و موسسات پیشرو و نیز مصاحبه‌های مفصل با خبرگان انجام گردید. روایی محتوایی پرسشنامه، توسط 15 نفر از خبرگان تائید شد. با توجه به محدود و البته ناشناخته بودن، این خبرگان به‌ روش نمونه‌گیری هدفمند، همگون، ناهمگون و به‌صورت گلوله برفی انتخاب شدند. تحلیل عاملی ابعاد و مولفه‌ها با گردآوری داده‌ها از114 نفر و استفاده از نرم‌افزارهای spss و smart pls انجام شد. یافته‌ها: حکمرانی، فضای اجتماعی، محتوا، مبانی ارزشی، خط‌مشی و سیاست‌گذاری، فرآیند، منابع، ساختارها و نهادها به عنوان هشت بعد الگو به‌ همراه 28 مولفه آنها شناسایی شدند که معنادار بودن همگی آنها در سطح اطمینان 95% تائید شدند. ضمن آنکه مقدار برازش کلی مدل معادل 0.693 حاصل شد. نتیجه‌گیری: این پژوهش، ضمن کمک به توسعه ادبیات نوآوری اجتماعی می‌تواند برای جامعه علمی و اجرایی کشور مفید و قابل بهره‌برداری باشد.