تجزیہ و تحلیل شرح اسکندر نامہ نظامی گنجوی

داستان پردازی منظوم در قرن ششم هجری با ظهور الیاس بن یوسف نظامی به اوج درخشش خود رسید. اسکندرنامه یکی از داستان های منظوم نظامی و روایت بخشی از زندگی این چهرۀ تاریخی است. پس از فردوسی، نظامی گنجوی دومین شاعری است که داستان اسکندر را منظوم کرد. او ظاهراً برای نخستین بار از داستان های شایع دربارۀ اسکندر منظومه ای مستقل سرود و این سنّتی شد که پس از او سرمشق شماری از شعرای فارسی و ترک زبان گردید. اسکندرنامۀ نظامی آخرین تلاش شاعر در جستجوی یک مدینۀ فاضله بود که او را به قلمرو دنیای باستان کشانید و این مدینه فاضله بر پایۀ برابری، آزادی و برادری بنیان یافته بود. زبان این اثر روان است و از نظر ادبی جایگاه برجسته ای دارد. شخصی ادب دوست به نام محمد نصیر ابن سلطان سفیانی به شرح اسکندرنامه پرداخته است. این اثر ارزش های فراوانی دارد، از جمله اینکه این اثر مشتمل بر نام افراد، کتابها و اشعار فراوانی است که آن را غنی و پُربار کرده است. از این اثر یک نسخه شناسایی شد که در سال 1264 هجری کتابت شده است. تک نسخہ این اثر مھم به شمارۀ pe-ii 3l در کتابخانه مرکزی دانشگاہ پنجاب در لاھور، پاکستان نگهداری می شود. نسخه یکصد و شصت و دو (162) برگ دارد. هر برگ بیست و چهار (24) سطر دارد که به خط ریز نوشته شده است. برگه ها فاقد جدول کشی و تذهیب هستند. عناوین شنگرف هستند. در بالای ابیات و مصاریع شرح شده خطی شنگرف کشیده شده است. شارح در آغاز اثر خود را معرفی کرده است: «محمد نصیر ابن سلطان سفیانی» (گ: 1پ). در انجامه نیز تعریف دقیق تری آمده است.

the research analysis of a description of iskandar-nameh

versed storytelling reached its peak in the 6th century ah with the appearance of elias bin yusuf nizami. iskandar-nameh is one of the stories of nizami’s five long poems. after ferdowsi, nizami ganjavi was the second poet who composed the story of iskandar/alexander. apparently, for the first time, he wrote an independent verse from the popular folk stories about alexander, and this became a tradition afterward and was followed by a number of iranian, indian, and turkish poets. in the sub-continent, quite a few commentators have shown much favor and respect to it. an important commentary on iskandar-nameh was written by a literary person named muhammad nasir ibn sultan sufyani. this work has many values, including the fact that it contains the names of many people, books, and poems, which makes it more valuable. a copy of this work was identified, which was written in 1264 ah. a sole manuscript of this important work numbered pe-ii 3l, is kept in the central library of the university of the punjab, lahore, pakistan. the manuscript has one hundred and sixtytwo (162) folios/ 344 pages. each page has twenty-four (24) lines written in smaller script. the pages have no tabulation and gilding. the titles are bold. on the top of the described verses, there is a bold line drawn. the writer/ describer introduces himself at the beginning of his commentary: mohammed nasir ibn sultan sufyani. in the end, there is a more detailed introduction. the writer has not chosen a specific title for this literary work.