آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان در شعر اقبال لاهوری

آموزش و پرورش، هدف اصلی ادبیات کودک و نوجوان است. جهان شرق و غرب یک سابقۀ روشن در ادبیات کودک و نوجوان دارد. اقبال لاهوری، شاعر بی مانند جهان اسلام، شاعر تمام قشرهای جامعه، تجارب و اندوخته های خود را به شکل نثر و شعر نغز برای آموزش و پرورش افراد جامعه بیان کرده است. اقبال افراد را قوت اصلی یک ملت می داند و سرنوشت اقوام را به ویژه در دست جوانان می بیند. او برای آموزش و پرورش افراد جامعه، به افراد هر طبقه از طفلان گرفته تا نوجوانان، جوانان و پیرسالان، خطاب می کند.آموزش و پرورش یک انسان باید از خُردسالگی شروع شود. عادات و اطوار و خصایل نجیب را از کودکی می توان شامل شخصیت فرزندان کرد. در سراسر کلام اقبال، مخاطب صریح اقبال، نوجوانان هستند ولی او هیچ وقت از اهمیت آموزش و پرورش کودکان صرف نظر نکرده است. اقبال یک شاعر جهانی است که جایگاه بلند وی در ادبیات عالم شناخته شده است. در این مقاله جایگاه وی در ادبیات آموزشی کودکان و نوجوانان بحث خواهد شد که وی چه نوع شعر برای کودکان و نوجوانان سروده است. در مورد سهم اقبال در نصاب آموزشی کودکان و نوجوانان در ایران و پاکستان هم مروری به عمل آمده است. برای این بررسی تمام آثار منظوم اقبال چه اردو، چه فارسی در نظر گرفته شده است؛ چون در این زمینۀ بسیار مهمِ آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان، آشنایی کامل با افکار یک شاعر ‏جهانی و یک عالم اسلام و شاعر ملی پاکستان که در ایران نیز شناخته می شود، ضروری است تا در آموزشگاه ها نیز از آن به نحو خوبی استفاده شود. در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی، شعر فارسی و اردوی اقبال پیرامون آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان بحث شده و بعد از بررسی و تحلیل کیفی و کمّی آن، دیدگاه و جایگاه اقبال در مورد ادبیات کودک و نوجوانان مطرح شده است.

education of children and youth in the poetry of iqbal e lahori

education is the foremost objective of the children's literature. like world class children literature, urdu and persian also have a rich literary history. iqbal e lahori, an eminent poet of urdu and persian from the islamic world , presents his experiences in the form of prose and poetry for the education of the of society. iqbal considers individuals especialy the youth as the main strength and the fate of a nation. throughout iqbal's works, his explicit audience is youth, but he has never neglected the importance of educating children too. in this article, iqbal’s place in the educational literature of children and youth will be discussed, as for what kind of poetry he has written to educate them. in this case, inclusion of iqbal’s poetry in the educational curriculum for children and youth in iran and pakistan has also been reviewed. in this research, descriptive method is used to study the subject matter in both qualitative and quantitative manner. this study is delimited his whole works produce in both languages or some soecific poem etc. this study is important to comprehend the thoughts of a world class poet, the national poet of pakistan who is equally popular in iran, so as to taken his thought in consideration seriously for the education of youth and children.