بررسی و تحلیل عوامل انسجام متنی پیش متنی شاهنامه و پس متنی تاریخ جهانگشا

ارتباط یک متن با متن‌های دیگر از موضوعات مهمی است که با ساختار گرایی و پسا ساختار گرایی مورد توجه پژوهشگرانی چون کریستوا، بارت، ژنت و ... قرار گرفته است. از آن جا که ژولیا کریستوا نخستین بار در دهه‌ی 1960 اصطلاح بینامتنیت (intertextualite) را برای هر نوع ارتباط میان متن‌های گوناگون مطرح کرد و پس از آن ژرار ژنت با گسترش دامنه‌ی مطالعاتی کریستوا هر نوع رابطه میان متن با متن دیگر یا غیر خود را با واژه‌ی جدید ترامتنیت ((transtextualite نام گذاری نمود. چون بینامتنیت و پیش متنیت به رابطه‌ی میان دو متن هنری می‌پردازد در این مجال کوشش می‌شود به چگونگی روابط میان متنی شاهنامه و جهان گشا و عوامل انسجام متنی آن‌ها پرداخته شود. از این روی در تاریخ جهانگشا نقل ماهرانه حدود صد بیت مربوط به بخش‌های اساطیری شاهنامه و داستان‌های رستم، سهراب و اسفندیار گواه روشنی است بر گرایش شخصی و معنادار جوینی به شاهنامه و گزینش آگاهانه‌ی ابیات آن که برقراری نوعی انسجام و هماهنگی بین متنی، نقشی محوری در کیفیت بخشی ادبی به تاریخ جهانگشا دارد، این مقاله بر آن است که از طریق واکاوی این عنصر اساسی و موثر در ادبییت متن، به روش علمی نشان دهد که عامل انسجام متنی حضور ابیات شاهنامه در متن جهانگشا بوده و در پیوند با این متن، با رویکردی به منظور ادبیت بخشی به متن، به کار رفته و عامل پیوند با بعد ساختاری و ادبی می‌باشد. برای این کار شیوه‌های پیوند آن دو از جنبه‌ی ادبی، بررسی و شواهد مناسب مطرح شده است.