مواجهه با «دیگریِ فرهنگی» در ادبیات داستانی مهاجرت افغانستان مطالعه موردی: پایان روز نوشته محمدحسین محمدی

حدود چهار دهه از مهاجرت افغانستانی‌ها در گوشه‌و‌کنار گیتی می‌گذرد و آنان در این سال ها، آثار ادبی فراوانی در کشورهای میزبان تولید کرده‌اند. در این میان، مضمون «مهاجرت» در برخی نوشته‌های نویسندگان مهاجر پررنگ است که مهاجر و میزبان با چندوچون آن آشنایی درستی ندارند. بنابراین، تحقیق و بررسی برای شناساندن این ادبیات و فراز و فرودهای آن به مهاجران و میزبانان اهمیت دارد. این مقاله با به‌کار‌بستن ‌شیوۀ توصیفی تحلیلی به مطالعۀ موردی رمان پایان روز، اثر محمدحسین محمدی در چهارچوب نظریۀ نشانه‌شناسی فرهنگی می‌پردازد. در پژوهش حاضر، پرسش اصلی این است که «مهاجر افغانستانی» با توجه به اشتراک فرهنگی، تاریخی، زبانی، اسطوره‌ای و رسم‌الخطی که با ایران دارد، در کدام تعریف فرهنگی، یا در اصطلاح نشانه‌شناسی فرهنگی، از دیگری فرهنگی (فرهنگ، پادفرهنگ و نافرهنگ) جای گرفته است. بنا بر یافته‌های این تحقیق، رمان پایان روز در حکم متن فرهنگی‌ای است که حضور مهاجر افغانستانی را در سپهر نشانهای ایران، در حکم دیگریِ فرهنگی و در صورتهای پادفرهنگ و نافرهنگ بازنمایی کرده است. پژوهش حاضر به دیگر رویکرد مهم نشانه‌شناسی فرهنگی یعنی رویکرد طبیعت و فرهنگ نیز می‌پردازد و نشان می‌دهد که در این رمان، مزار شریف نمایندۀ طبیعت و تهران نمایندۀ فرهنگ بازنمایی شده است و از منظر نشانه‌شناسی فرهنگی، نویسندۀ داستان، «میانجی‌گر فرهنگی» دانسته شده است.

meeting the cultural other in fictional literature of afghan migration case study: payan-e ruz (tr: end of day) by muhammad hussain muhammad

the present research examines meeting the ‘cultural other’ infictional literature of afghan migration. it’s been about four decadesthat migration literature of afghanistan has been formed. migrantshave produced many literary works in the host countries over theyears. in the meantime, the theme of immigration is highlighted insome of the writings of immigrant writers, with whom immigrants andhosts are unfamiliar. therefore, research is important for identifyingthis literature and its ups and downs to immigrants and hosts. thisarticle employs a descriptive and analytical method to examine thenovel payan-e ruz (tr: end of day) by muhammad husseinmuhammadi as a cultural text within the framework of semiotictheory. the essential question of this study is, how afghan migrationas the cultural other-according to significant cultural and historicalties- is represented, understood and defined in cultural sphere of iran;culture, non-culture or counter-culture. specifically, the study utilizes a cultural semiotics approach and reveals that afghan migration, as the cultural other, is represented as non-culture or counter-culture in cultural sphere of iran. additionally, this study explores the relationship between nature and culture, employing an important aspect of cultural semiotics. it demonstrates that in the novel, mazar-e-sharif symbolizes nature, while tehran represents culture.