بررسی سیر تحول فرایند نوستالژی در روایت‌های کتاب بخوانیم مقطع ابتدایی ایران (مطالعه موردی روایت‌های کتاب درسی سال چهارم و پنجم)رویکرد نشانه معناشناسی گفتمانی- فرهنگی

تحلیل محتوایی کتابهای درسی، با رویکرد الگوی نشانه معناشناسی گفتمان، روشی مناسب برای درک چگونگی انتخاب داستان‌ها و روایت‌ها در هر مقطع تحصیلی جهت آشنایی کودکان با نظام‌های گفتمانی در زندگی است. در پژوهش حاضر، برای تحلیل هویت روایی داستان‌های کتاب‌های بخوانیم سال چهارم و پنجم مقطع ابتدایی ایران(سال 98-99) و تبیین انواع نظام های گفتمانی از مدل پل ریکور استفاده شد. هدف اصلی از این پژوهش بررسی تطبیقی داستان‌های کتاب‌های درسی براساس نوستالژی، به منظور آموزش حس وطن دوستی، تقویت خودباوری و هویت ملی در کودکان است. از بین داستان‌های کتاب سال چهارم و پنجم دبستان، دو داستان به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. سوالات پژوهش عبارت است از: فرایند عاطفی در داستان‌ها، تابع کدام کارکردها وویژگی‌های نشانه معناشناختی گفتمان است؟ اثرگذاری عاطفی و اخلاقی و همچنین باور به دیگری در داستان‌های مورد بررسی چگونه شکل گرفته است؟ در این داستان‌ها، هویت فردی است که با توجه به حفظ هویت ملی، ارزش‌ها و وطن‌پرستی، براساس نظام‌های گفتمانی نویسنده شخصیت داستان‌ها به سمت شوِش نوع دوستی، وطن‌پرستی و هویت فردی هدایتمی شود. با توجه به حفظ هویت ملی، فرهنگ خودی در خود می ماند و به دیگری تبدیل نمی شود. فرایند نوستالژی در این داستان‌ها طی دو مرحله از بحران تنشی به سمت نظام زیبایی‌شناختی در تغییر است.

investigating the evolution of the nostalgia process in the narratives of bekhanim books in the elementary school of iran (case study: narratives of the 4th and 5th grade textbooks), discourse-cultural semantics approach

content analysis of textbooks, with the approach of discourse semantics, is a suitable method for understanding how to choose and use stories and narratives at every level of education to familiarize children with discourse systems in life. in the current research, by using the “paul ricoeur model”, the narrative identity of two stories from the “khondan” books of fourth and fifth graders of iran in 2018-19, which were selected by purposeful sampling, were analyzed. the research method in the present study is descriptive-analytical. the main questions of the present research are: 1- which functions and characteristics of the semantic sign of the discourse is subject to the emotional process in the stories? 2- how is the emotional and moral influence as well as belief in the other formed? in these stories, it is the individual's identity, which according to the preservation of the national identity, values and patriotism, based on the author's discourse systems, directs the character of the stories towards the rebellion of altruism, patriotism and individual identity. the process of nostalgia in this study, is changing during two stages from the tension crisis to the aesthetic system. the main goal of this research is the comparative analysis of textbook stories based on nostalgia, in order to teach the sense of patriotism, strengthen self-confidence and national identity in children.