تحلیل روایی فیلم سینمایی خانۀ پدری براساس نظام گفتمانی کنشی گرمس

در پژوهش حاضر، فیلم سینمایی خانۀ پدری (1389)، ساختۀ کیانوش عیاری، براساس نظام گفتمانی کنشی گرمس بررسی شده است. هدف اصلی از این مقاله یافتن سازه‏های داستانی مورد نظر گرمس برای بیان چگونگی گسترش فرایند معناسازی در فیلم نام‌برده است. در این پژوهش، از روش تحلیل گفتمان با رویکرد نشانه‌معناشناسی ادبیات استفاده شده است. این فیلم سیر تحول و مبارزۀ زنان ایران علیه دیکتاتوری مردسالاری طی هفت دهه را نشان می‏دهد. فیلم سینمایی خانۀ پدری یک سلسله‌روایت خطی دارد که با دستمایه قرار دادن قتل مخفیانۀ دختر جوان خانواده به‌دست پدرش، تصویری از خشونت‌های خانگی علیه زنان ایران را نمایش می‌دهد. نظام گفتمانی کنشی این فیلم حول محور کنش‌های زنان یک خانواده در چند نسل متوالی و در بازۀ زمانی 1300 تا 1370 شکل می‌گیرد. این زنان با نظمی خاص در زنجیره‌های پیمانی، اجرایی و انفصالی در مقابله با فرهنگ مردسالارانۀ حاکم بر جامعه، برای رسیدن به اُبژۀ ارزشی خویش، یعنی استقلال نسبی و اثبات هویت زنانه به‌عنوان انسانی متمدن، می‌کوشند و کنشیارها و ضدکنشگرها نیز کنش قهرمانان را تسهیل یا دشوار می‏کنند. پس از تحلیل روایی فیلم، این نتیجه حاصل شد که با تلاش کنشگران زن فیلم، نظام ارزشی تکامل‌نیافته و قربانی‌شدۀ هویت زن در جایگاه انسان آزاد و مختار به نظام ارزشی تثبیت‌شدۀ برابر با حقوق مردان تبدیل می‌شود که در آن، نوع جدیدی از هویت یا ایدئولوژی مورد نظر آنان به‌نمایش درمی‌آید و در پایان فیلم، شاهد دگرگونی‌های بنیادی در ارتقای جایگاه زن هستیم که حاصل تلاش چند نسل از زنان فیلم است.

narrative analysis of the film the paternal house based on greimas’ actantial discourse model

in this study, the movie “father’s home” (2010) directed by kianoosh ayari will be criticized based on greimas’ actantial discourse. the main goal of this article is finding greimas’ intended narrative structures so as to define the extension of signification process in the movie. in this survey, the adopted methodology is discourse analysis through semiotic approach. a movie has a linear narrative sequence and the main element of the narrative is the story of secret murder of a family’s young daughter by her father which represents an image of family violence against iranian women. the actantial discourse regime of the movie revolves around actions of women in an iranian family in few generations from 1922 to 1992. these women initiate a disciplined effort in their chains of promise, enforcement and detachment so as to counter the patriarchal culture of the community and achieve their value object as modern human beings. the value object is relative independence and confirmation of female identify and agents of catalysis and stasis in their own turn facilitate or challenge the protagonists’ action. following the critical analysis of the movie, it was concluded that signification process based on greimas’ actantial discourse has been well demonstrated in the movie “father’s home”. based on this pattern, confirmation of female identity as a value object was demonstrated in five sequences with different activists, imposers and recipients of actions.