تحلیل نمودهای اسطوره‎ای در رمان‌های معاصر فارسی از سال 1340 تا 1357 با تاکید بر رمان سووشون

بازتاب اسطوره در داستان‎های معاصر فارسی الهام‌بخش و موجِد انسجام ساختاری حس نوستالژیک و انتقال بن‌مایه و تصاویر اسطوره‌ای زمینه‌ساز پیوند رمان با میراث ارزشمند گذشته است؛ بدین ترتیب ظهور اساطیر در داستان‎های معاصر فارسی و نقش آن در غنای این آثار اهمیتی ویژه دارد. درون‌مایه داستان‌های فارسی از دوره مشروطه به‌بعد، عمدتاً مباحث تاریخی و اجتماعی همراه با نگاهی پررنگ به جنبه‌های اسطوره‌ای بوده ‌است؛ اما کودتای 28 مرداد و سرکوب نهضت مردمی ملی شدن صنعت نفت در فضای یاس‌آلود و منفعل ناشی از آن، و روی آوری به اسطوره و بازتاب آن در ادبیات داستانی فارسی نقطۀ عطفی در خلق رمان‌های اسطوره‌ای فارسی گردید. در این مقاله، سیر انعکاس روایت اسطوره‌ای در برخی داستان‌های معاصر فارسی در دهه چهل و پنجاه با تاکید بر رمان سووشون بررسی و تحلیل شده ‌است. روایت اسطوره‌ای در دوره مورد بررسی بیشتر منعطف به رمان‌های تاریخی بوده‌ است؛ زیرا غلبۀ احساس شکست و سرخوردگی ناشی از سقوط دولت مصدق و ایجاد فضای خفقان‎آور، رمان‌نویسان را به انعکاس گسترده اساطیر و استفاده از زبان نمادین آن‌ها در داستان کشاند. روایت‎های اسطوره‌ای ملی در دورۀ مورد بررسی بیشتر معطوف به روایت‌های شاهنامه است.

an analysis of mythic characteristics in contemporary persian novels from 1340 to 1357 with emphasis on sawvashoon

myth is one of the issues that has caught the attention of scholars in the field of literature since the beginning of the literary genre. the reflection of myth in contemporary persian stories can, on the one hand, inspire the creation of meaning and instill underlie the novel’s link to a precious legacy. the emergence and emergence of myths in contemporary persian stories and the role they play in its richness are of particular importance. in this article, the course of reflection of national and religious mythical narrative in some contemporary persian stories of the forties and fifties has been studied and analyzed. one of the main reasons for the rise of this trend has been the failure of the popular movement to nationalize the oil industry and the other approach of writers to historical fiction. the themes of persian stories from the constitutional period onwards were mainly historical and social, but not without mythical references. but after the august 28th coup and the suppression of the national oil movement, the emergence and reflection of myth spread in contemporary persian fiction and continued with a passive tendency because of the overwhelming sense of failure and frustration caused by the collapse of mossadegh’s government and the creation of an oppressive atmosphere. draws on the widespread reflection of myths and the use of their symbolic language in the story. the national mythical narratives of our period are more focused on the narratives made from the shahname