ویژگی‌ها و کارکردهای روایت وارونه

روایت وارونه شیوه‌ای کم کاربرد و بدیع در ادبیات داستانی جهان است که مسیر زمان در آن وارونه شده و روایت از پایان به‌سوی آغاز می رود. این نوع روایت از کارکردهای بلاغی و معنایی شایان توجهی برخوردار است. عمده پژوهش های انجام‌شده درباب ویژگی ها و کارکردهای این گونه از روایت بر محور رمان هایی با «روایت وارونه  کامل» است که وارونگی در سراسر آن‌ها از آغاز تا پایان رعایت شده است. با این همه و در کنار این شیوه، برخی از نویسندگان به خلق داستان در قالب «روایت وارونه محدود» توجه نشان داده و تنها بخشی از داستان خود را به‌شکل وارونه روایت کرده اند؛ اما در همین مجال محدود از توانمندی های این نوع از روایت و کارکردهای بلاغی و معنایی آن بهره گرفته اند. پژوهش حاضر ضمن معرفی شیوه روایت وارونه، با بررسی دو نمونه از «روایت وارونه  محدود» که از ادبیات داستانی فارسی گرفته شده به اثبات این فرضیه می پردازد که وارونگی وقتی فقط در بخشی از روایت به‌کار گرفته می شود، نه‌فقط از توانمندی های بلاغی و معنایی آن (در تناسب با روایت وارونه کامل) کاسته نخواهد شد، بلکه از این رو که گزینش محدود و موردی وارونگی در متن غالباً گزینشی دقیق و هدفمندانه است، می تواند قابلیت های بیشتری را در هر دو بخش بلاغت و معنا از خود به‌نمایش بگذارد.

Characteristics and Functions of “Backwards” in Narrative

Inversion in narrative time is a kind of innovative techniques that involves the reversed direction of time from the end to the beginning. This kind of narrative has significant rhetoric and semantic functions. Most of researches in this field has mainly done around the novels in which the whole direction of the time is reversed. However some authors have used backward time in just a part of their fictions and they have benefited from most of its capacities and rhetorical and semantic functions. This essay, will firstly introduce “backward narrative” and secondly, will study two Persian short stories in which the authors have used backward technique in just a short part of narrative, to prove that – in comparison with full reversal narratives, limited usage of this technique does not reduce its rhetoric and semantic capacities, but also because the use of backward technique in narrative is mostly selective and precise, could present more useful capacities in both field of rhetoric and semantic.