تحلیل نشانه ‌معناشناسی گفتمانی ساختار روایی داستان عامیانه «شاه‌بِزِن»

از دیدگاه نشانه ‌ معناشناسی گفتمانی، تولیدات زبانی تابع فرایندی پیچیده هستند که عوامل نشانه معنایی بسیاری در آن دخیل‌اند. در این رویکرد، برخلاف روش های مطالعه ساخت‌گرایی که تولیدات زبانی را ابژه هایی بیرونی می‌دانستند، آنچه اهمیت دارد، نوعی حضور گفتمانی است که پویا بودن آن همواره جهت‌گیری گفتمانی، بسط روابط و تعامل بین نیروهای هم گرا و واگرا را درپی دارد. این پژوهش «تشخیص» را که دادن مولفۀ انسانی به غیرانسان است، به‌عنوان فرایند گفتمانی مطالعه می کند و ضمن تحلیل روایت عامیانه «شاه بِزِن» و شناسایی فرایندهای معناساز آن، ساختار روایی و عوامل دخیل در ایجاد فرایند تشخیص را مورد بررسی قرار می دهد. در این داستان علاوه‌بر گفته پردازی کنشگر غیرانسانی، شوِش هایی همانند حس مهربانی شاه بزن به بچه هایش، تصمیم به ساختن خانه ای محکم و ایمن، حس همدردی نجار و سُلو به شاه بزن و حس انتقام شاه بزن از گرگ مشاهده می شود که در قالب فرایند تشخیص، احساس و امیال انسانی را برای غیرانسان به‌کار برده است. یافته های تحقیق نشان می دهد فرایند تشخیص با تاثیر بر چرخۀ معنا، دوسویۀ بیشینه ای و کمینه ای به‌وجود می‌آورد و در ایجاد این فرایند عناصری همانند کارکرد رخدادی، تنشی، نظام فشاره ای و گستره ای، و گسست از عوامل مهم هستند.

An Analysis the Narrative Structure of the Folktales, “ShahBezen”, from the View Point of Semiotics of Discourse

From the View Point of Semiotics of Discourse, language productions are related to a complicated process in which some semiotic elements interfere. Contrary to structuralism methods that language productions are regarded as outside objects, some kind of discourse presence is important in this approach. Dynamicity of this presence leads to discourse orientation, relations expansion and interaction between convergent and divergent forces. This research studies personification which is giving human characteristic to nonhuman being, as a discourse process and analyzes the narrative structure of the folktales, “ShahBezen” and processes of meaning creation and personification elements. In this story besides enunciation of nonhuman actor, there are some states such as ShahBezen,s kindness to her kids, her decision to build a firm and safe home, sympathy of carpenter and Salow towards ShahBezen and her vengeance to wolf; these are human feelings and emotions attributed to nonhuman being in personification process. Findings of this research show that personification process makes a maximal and minimal bipolarity at the impression of meaning cycle and in making this process, some elements such as occurrence, incarnation, pressing and expanding systems and interruption are important.