انتقال اشاره در نمایشنامه‌ی‌ «جریره»

منظور از «اشاره» مولفه‌های زبانی است که بسترساز سخن در زمان، مکان و منظر گوینده است. به طور پیش‌فرض هر شخص خود را در مرکز اشاره جهان تصور می‌کند؛ اما قادر به تجسم گستره‌های اشاره دیگران و یا انتقال مرکز اشاره خویش نیز هست. در این مطالعه بر آنیم تا افقی جدید به سوی نقد و بررسی متون نمایشی بگشاییم و فرآیند ذهنی خوانندگان را هنگام خواندن یک متن ادبی ترسیم کنیم و دریابیم چگونه مرکز اشاره آنها انتقال می‌یابد. بدین منظور میزان و تنوع انتقال اشاره را در نمایشنامه‌ای از چیستا یثربی به نام «جریره» با به کارگیری رویکرد مک‌اینتایر (2006) بررسی کرده‌ایم. نتایج حاکی از آن است که در نمایشنامه جریره به میزان 33 انتقال اشاره غالبا در راستای سطوح چارچوبی و درونی و جهان‌های ممکن مشاهده می شود. به بیان ساده‌تر خواننده در نمایشنامه جریره 33 بار از سطح روایتگری راوی به سطح نقش‌پردازی شخصیت‌ها و بالعکس منتقل می‌گردد. این عدد فرآیند ذهنی خواننده نمایشنامه‌های موردنظر را برای ما مشخص می‌کند. همچنین بیانگر این نکته است که می‌توان انتقال اشاره را علاوه بر متون روایی در متون دراماتیک نیز بررسی کرد.