تحلیل روایی عیاران و ارایه الگوی معنایی آن براساس ابومسلم نامه

اتیک یا اخلاق مرامی زمانی است که کنشگر براساس فضایِ ارزشیِ مشخص، اساس حرکت خود را بر رفع نیاز دیگری قرار می­دهد و از این طریق، راهی به‌سوی «بازتعریف» خود می­یابد. گفته‌پردازی در گفتمان­های موجود در جامعه و فرهنگ ریشه دارد که بر اثر استفاده در طول زمان، درون یک فرهنگ نهادینه شده­اند. جوان‌مردان و عیاران گروهی اثرگذار در تاریخ اجتماعی ایران محسوب می­شوند. حضور و رواج مرام و منش جوان‌مردان در بین عامه، در هنر و ادبیات عامیانه که قصه جزئی از آن است، منعکس شده است. پژوهش حاضر براساس رویکرد نشانه معناشناسی، به بررسی گفتمان عیاران، نظام معنایی برنامه­محور و مجاب­سازی درابومسلم­نامه پرداخته و بر این فرضیه استوار است که کنشگر عیار با نظام ارزشی و آیینی خود، از سایر عامل­های کلامی متمایز می­شود. عیار با قرار گرفتن در منطق و محاسبات نظام برنامه­محور، کنش اصلی را به نفع دیگری به‌انجام می­رساند. دروغ و مجاب­سازی با ارزش­گذاری­های متفاوت، ابزارهای کاربردی و استراتژی­های وی محسوب می­شوند؛ بنابراین، جدایی بین نظام مجاب­سازی و برنامه­محور ایجاد نمی‌شود. از سویی، کنش عیار امری مرامی و ارادی است. بررسی وضعیت‌های عاطفی و فضاهای ارزشی که «خواستن» عیار را شکل می­دهند، بخش دیگری از پژوهش است.