مستندنمایی و تعلیق مرز واقعیت و داستان در روایت‌های پسامدرن (با تکیه بر رمان آزاده خانم و نویسنده‌اش)

از میان ویژگی‌های ادبیات پسامدرن دو ویژگی خودافشاگری و التقاطی‌بودگی از همه موارد برجسته‌تر است، به طوریکه سایر ویژگی‌ها یا در ذیل دو ویژگی مذکور می‌گنجد یا به شکلی ازآنها متاثر است. سطح کلان التقاطی بودگی، بازنمایی درهم آمیختۀ جهان واقع و دنیای داستانیست که سبب می‌شود، مرزبندی رایج به تعلیق درآید. یکی از اصلی‌ترین وجوه تعلیقِ مرز واقعیت و داستان، مستندنمایی‌ست که بنا به آن راوی سعی می‌کند به شکل‌های متفاوت به امور واقع استناد کرده یا آنها را به درون داستان کشانده؛ بر ابهام متن و تردید خواننده بیفزاید. این نوشتار انواع مستندنمایی در شاخصترین روایت داستانی پسامدرن فارسی یعنی رمان آزاده خانم و نویسنده‌اش را به شیوه توصیفی تحلیلی؛ دلالت‌یابی، طبقه‌بندی و تبیین کرده است. نتیجه نشان می‌دهد که راوی در سطح «زبانی واژگانی»؛ شخصیت‌ها، رخدادها، زمان‌ها، مکان‌ها و سایر موضوعات و مفاهیمِ دو جهان واقعی و داستانی را به شکل‌هایی متفاوت درهم می‌آمیزد. افزون بر این در سطح «بصری تصویری» متن؛ با تکیه بر ژانرهایی از این دست از رسانه‌ها‌ همچون دستخط، طرح نقاشی و عکس که شدت و اعتبار مستندگونگی آنها برجسته‌تر می‌نماید، موارد بازنمایی شده در سطح واژگانی زبانی را به شکلی موکد به نمایش درمی‌آورد و بدین طریق همسو با بافت معرفتی و قواعد ژانری این دسته از روایت‌ها؛ مرز واقعیت و داستان را به تعلیق در ‌آورده؛ شکل ویژه ای از ابهام را خلق می‌کند.