a comparative study of the right to educational justice based on shia jurisprudence in iran and international law documents

Although the right to educational justice is a type of &human right&, there is no single interpretation to achieve it in various social contexts. in this comparative research, using qualitative content analysis, we try to show that current laws in iran have similarities and fundamental differences with international laws in interpreting the right to educational justice. the findings of the research revealed that there is less similarity between iran’s upstream documents and international law documents regarding the right to educational justice. this similarity exists in the two components of compulsory and free education. in the six components of the origin of laws, meaning of educational justice, age of puberty, permission to establish educational institutions, teaching the mother tongue and right to choose education for the child, iran’s legal system provides a different interpretation than what is accepted in international level. it seems that iran’s upstream documents did not pay more attention to the right to educational justice in an all-round way, and it is necessary to revise it by the legislator according to the requirements of the times and to take advantage of the principle of ijtihad in shia jurisprudence.

بررسی تطبیقی حق بر عدالت آموزشی بر مبنای فقه شیعه در حقوق ایران و اسناد بین المللی

اگرچه حق بر عدالت آموزشی یکی از انواع «حقوق بشر» است، اما تفسیر واحدی برای تحقق آن در زمینه های مختلف اجتماعی وجود ندارد. در این پژوهش تطبیقی با استفاده از تحلیل محتوی کیفی، تلاش گردید که نشان داده شود قوانین جاری در ایران دارای شباهت ها و تفاوت های اساسی با قوانین بین المللی در تفسیر حق بر عدالت آموزشی است. یافته‌های پژوهش نشان داد که بین اسناد بالادستی ایران و اسناد حقوق بین‌الملل در خصوص حق بر عدالت آموزشی شباهت اندکی وجود دارد. این شباهت در دو مولفه آموزش اجباری و رایگان وجود دارد. در مولفه های شش گانه مبدا قوانین، معنای عدالت آموزشی، سن بلوغ، جواز تاسیس موسسات آموزشی، آموزش زبان مادری و حق انتخاب تحصیل برای کودک، نظام حقوقی ایران تفسیری متفاوت از آنچه در اسناد بین المللی پذیرفته است ، ارائه می کند.  به نظر می رسد در اسناد بالادستی ایران به حق عدالت آموزشی به صورت همه جانبه توجه کافی نشده است و لازم است قانون گذار با توجه به مقتضیات زمانه و اصل اجتهاد در فقه شیعه، اصلاحاتی در آن به عمل آورد.